Avrupa Parlamentosu ve Avrupa Birliği’ne (AB) üye ülkeler, çevreye ilişkin suçların kapsamını genişletme ve cezaların ağırlaştırılmasında uzlaşma sağladı. Üzerinde uzlaşma sağlanan yönerge, gemilerin yasa dışı geri dönüştürülmesi, kereste kaçakçılığı, su kaynaklarının boşa tüketilmesinin de aralarında bulunduğu bir dizi faaliyetin cezai kapsamda ele alınması öngörülüyor.
Bunun yanı sıra ekosistemin tahrip edilmesi, orman yangınları gibi felaketlere yol açan faaliyetler artık “nitelikli suç” kategorisine girecek. Yeni düzenlemeye göre, suç işleyen firmalar dünya çapındaki cirolarının yüzde 3’ü ile 5’i oranında para cezasıyla karşı karşıya kalabilir, lisansları iptal edilebilir, yetkililer hapis cezası ile cezalandırılabilir.
Ayrıca AB’de cezai işlem gerektiren suç olarak tanımlanan çevre eylemlerinin sayısı dokuzdan 18’e çıkarıldı.
Sağlanan uzlaşma ile AB’ye üye ülkelerde çevre suçlarının tanımı konusunda birlik sağlanması da öngörülüyor.
Avrupa Komisyonu yaptığı açıklamada, “Çevre suçu dünyanın en karlı organize suç faaliyetlerinden biri ve yalnızca çevre üzerinde değil, aynı zamanda insan sağlığı üzerinde de büyük bir etkiye sahip. Son derece kazançlı ama tespit edilmesi, kovuşturulması ve cezalandırılması zor” ifadelerini kullandı.
Çevre suçlarının sayısının giderek arttığını ve ciddiye alınması gerektiğini belirten AB Çevre Komiseri Virginijus Sinkevicius ds “Bugün, çevre suçlarına karşı yeni bir yasa üzerinde dönüm noktası niteliğinde bir anlaşmaya vardık. Bu, çevre ve vatandaşlar için organize suça karşı büyük bir kazanımdır” dedi.
AB’nin atık ihracatına katı kurallar geliyor
Avrupa Parlamentosu ile AB’ye üye ülkeler ayrıca atıkların AB dışındaki ülkelere ihracatına katı kurallar getirilmesi konusunda da uzlaşmaya vardı. Avrupa Parlamentosu’ndan Cuma günü yapılan açıklamada, atıkları çevre standartlarına uygun şekilde geri dönüştürmeyen AB dışındaki ülkelere belirli atık türlerinin ihracatına son verilmesi konusunda anlaşma sağlandığı belirtildi.
Açıklamada tehlikesiz atık ve atık karışımlarının, artık yalnızca bu atıkları çevreye duyarlı bir şekilde işleyen ve kriterleri yerine getiren OECD üyesi olmayan ülkelere ihracatına izin verileceği belirtildi. Ayrıca ihracatta uluslararası işçi haklarına uygunluğun da dikkate alınacağını ekledi.
Avrupa Komisyonu 2021’de üye devletlerin çöplerini ekonomik olarak daha zayıf ülkelere göndermesini zorlaştırmak için AB’nin atık sevkiyatına ilişkin kurallarını yenilemesini önermişti.
“AB plastik atıkların sorumluluğunu üstlenecek”
Danimarkalı Milletvekili Pernille Weiss yaptığı açıklamada, “AB, sonunda plastik atıkların OECD üyesi olmayan ülkelere ihracatını yasaklayarak, plastik atıklarının sorumluluğunu üstlenecek” dedi.
Avrupa Parlamentosu, mevzuatın yürürlüğe girmesinden itibaren iki buçuk yıl içinde AB ülkelerinin yoksul ülkelere plastik atık göndermeyi bırakması gerektiğini belirtti.
Dünyanın başlıca zengin ülkeleri grubu olan OECD içindeki ülkeler için de plastik atık ihracatına ilişkin kuralların sıkılaştırılacağı ifade edildi.
Karardan önce AB’nin atık ihracatının yaklaşık yarısı AB’ye göre daha yoksul olan OECD üyesi olmayan ülkelere gidiyordu. Bu da AB’nin atıklarını bölge dışına göndermesi anlamına geliyordu.
Her iki yönergenin de uygulanabilmesi için Avrupa Parlamentosu ve üye ülkeler tarafından onaylanması gerekiyor.
