Lise öğrencileri arasında her yıl düzenlenen Uluslararası Bilim Proje Olimpiyatları (INSPO), geçen hafta İstanbul’da gerçekleştirildi. Sağlık, çevre, enerji ve mühendislik kategorilerindeki yarışmaya 358 proje başvururken, 10 ülkeden 55 proje finale kaldı.
Tekirdağ’da özel bir lisenin 2’nci sınıf öğrencisi Ayşenur Uzun, sütleğen bitkisinden yola çıkarak hazırladığı ‘Kumaşların bazı mekanik özelliklerinin doğal maddeler kullanılarak geliştirilmesi’ adlı projesiyle, mühendislik kategorisinde 2’ncilik ödülüne layık görüldü.
‘DOĞADA MALİYETİ AZ OLAN VE KANSER RİSKİ OLMAYAN BİR KUMAŞ’
Ailesi çiftçi olan lise öğrencisi Ayşenaz, sütleğen bitkisinin eline tesadüfen çarptığını ve elinde kızarıklıklar oluştuğunu, sonrasında projeye başlamaya karar verdiğini söyledi. Ayşenaz Uzun, sütleğenin oksijeni azalttığını öğrenince bundan ısıya dayanıklı kumaş elde edebileceğini düşündüğünü belirterek, “Yanmazlık testi yaptım ve ilk olarak kumaşın ilk 14 saniyede alev aldığını gördüm. Normal bir kumaş 10 saniyede alev alıyor. Bunun günlük hayatımıza faydası; itfaiyecilerin giydiği kıyafetlerin içinde ‘imbentin’ denilen kimyasal madde var, bu madde de cilt üzerinde kanser yapabilecek bir etkiye sahip ve kızarıklıklara yol açıyor. Benim üzerinde çalıştığı sütleğen bitkisi özünü uygulayarak geliştirdiğim kumaş ise doğada maliyeti az olan ve kanser riski olmayan bir kumaş. Dolayısı ile itfaiyeciler için kıyafet tasarlanabilir” diye konuştu.
Projenin 2’nci aşamasında ise kumaşa kırışmazlık testi uyguladığını anlatan Ayşenaz, “Kumaşa kırışmazlık testi uyguladık. Normal kumaş ve numune kumaş üzerinde deneme yapıldı ve 2 kumaşa da ayrı işlem uygulandı. Sütleğenli kumaşın basınca daha dayanıklı olduğu belirlendi. Kırışma testi sonrası bunun genel olarak yaygınlaşmasıyla ütü kullanımının azalarak ülke ekonomisine katkı sağlayacağını düşünüyorum. Sütleğenli kumaş daha az kırışıyor. Son olarak tuşa yani yumuşaklık testi yaptık. Sütleğeni sürdüğümüz kumaşların daha yumuşak hale geldiğini gördük” ifadelerini kullandı. Hedefleri için de konuşan Ayşenaz Uzun, “İdealim, bilim insanı olmak” dedi.
‘ÖĞRENCİMİ KUTLUYORUM’
Projeye danışmanlık yapan öğretmen Gülsemin Savaş Tuna ise önemli bir ödül aldıklarını belirterek, “Bu yarışmaya 10’dan fazla ülke katıldı. Yarışma 4 farklı aşamada gerçekleştirildi. Mühendislik, sağlık, çevre ve enerji alanlarında yapıldı. Biz ülkemizi mühendislik alanında temsil ettik. Ülkemizden 7 proje vardı. Genel anlamda 358 proje başvuruda bulundu. 55 proje finale kaldı, biz de bu yarışmada 2’ncilik aldık. Öğrencimi kutluyorum” dedi.
2 TÜRK ÖĞRENCİ BİRİNCİ OLDU
INSPO 2018’de mühendislik kategorisinde ‘İçecek getiren robot’ projesiyle Ahmet Akif Kaya ve ‘Yapısal renk eldesinde silika taneciklerinin kullanımı’ projesiyle Arda Çağan Karagöz 1’inci oldu. 2’ncilik elde eden Ayşenur Uzun, 2019 yılı Mart ayında Meksika’da yapılacak yarışmaya katılmaya hak kazandı.
