Rusya’nın 47 yıl aranın ardından gerçekleştirdiği ilk Ay misyonu, Luna-25 uzay aracının kontrolden çıkarak Ay’a çarpması nedeniyle başarısızlıkla sonuçlandı.
Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos), 11 Ağustos’ta fırlatılan uzay aracı Luna-25’in yaşadığı teknik sorunların ardından Ay’a çarptığını duyurdu.
Roscosmos, aracın cumartesi günü iniş öncesi yörüngeye oturtulurken meydana gelen bir sorundan kısa süre sonra araçla teması kaybettiğini bildirdi.
Akabinde, Roscosmos’un bir Telegram iletisinde “Operasyon sırasında, otomatik istasyonda manevranın belirtilen parametrelerle gerçekleştirilmesine izin vermeyen anormal bir durum meydana geldi” ifadelerine yer verildi.
Roscosmos’un açıklamasının devamında, “Araç, öngörülemeyen bir yörüngeye girdi ve Ay’ın yüzeyiyle çarpışması sonucu varlığı sona erdi” denildi.
Luna-25, 11 Ağustos’ta Moskova’nın 5 bin 500 kilometre doğusundaki Vostoçniy uzay üssünden Soyuz 2.1b roketiyle fırlatılmıştı.
Rus uzay yetkililerine göre başarılı geçen fırlatmanın ardından uçuş yörüngesine giren Luna-25’in, 21 Ağustos’ta Ay’ın güney kutbuna iniş yapması bekleniyordu.
Bir yıllık görev süresi boyunca başlıca görevleri arasında Ay’da su kaynağı bulmak olan Luna-25, bunun yanı sıra uzay ışınlarının ve elektromanyetik emisyonların Ay yüzeyindeki etkilerini incelemesi öngörülüyordu.
Uzmanlara göre “prestij misyonundaki” başarısızlık, Moskova’nın bir anlamda 1957’de Dünya yörüngesine ilk uyduyu fırlattığı (Sputnik 1) ve Sovyet kozmonot Yuri Gagarin’in 1961’de uzaya çıkan ilk insan olduğu Soğuk Savaş rekabetinin şaşalı günlerinden bu yana Rusya’nın uzay gücündeki düşüşün altını çiziyor.
Baykonur Uzay Üssünden fırlatılan Vostok uzay aracı Dünya yörüngesinde tam tur attı. Böylece insanlık tarihinin uzay çağı başladı.
Önceki gün yapılan açıklamada, ülkenin 1976’dan bu yana Ay’a gönderdiği ilk uzay aracı olan Luna-25’in Ay’ın yörüngesine girdiği ilan edilmişti.
Rusya’nın son Ay misyonu, Leonid Brejnev’in Kremlin’i yönettiği 1976’daki Luna-24 ile gerçekleşmişti.
Moskova, 1976’dan bu yana ilk defa Ay’a uzay aracı göndererek uzay yarışında tekrar avantaj sağlamak istiyordu.
Luna-25, iniş platformu ve üzerinde çeşitli araç gereçlerin yer aldığı iki ana parçadan oluşuyordu.
Keza Luna-25’te uzay ışınlarının ve elektromanyetik emisyonların incelenmesi için yaklaşık 31 kilogram ağırlığında çeşitli bilimsel ekipmanlar yer alırken, toprağı kazabilen ve örnekler alabilen cihazlar da bulunuyordu.
Ay’da rekabet hızlanmış durumda
Rusya’nın yanı sıra ABD, Çin ve Hindistan da Ay’da keşif ve madencilikle ilgili çalışmalarına son yıllarda hız vermiş durumda.
ABD ve Çin, 2026’da Ay’a gezici ve sondaj araçlarını göndermeyi planlıyor.
Son olarak Hindistan Uzay Araştırmaları Merkezince 5 Ağustos’ta yapılan açıklamada, Ay’ın güney kutup bölgesinde inceleme yapması için 14 Temmuz’da uzaya gönderdiği Chandrayaan-3 keşif aracının yörüngeye başarılı şekilde yerleştiği bildirilmişti.
Hindistan, üçüncü Ay keşif misyonunu yürütecek Chandrayaan-3’ün başarılı olması halinde ABD, eski Sovyetler Birliği ve Çin’den sonra Ay’a yumuşak iniş gerçekleştiren 4’üncü ülke olacak.
Uzmanlar, Ay’ın güney kutbundaki suyun, gelecekteki Ay görevleri veya Mars’a giden roketler için yakıt çıkarmak amacıyla kullanabileceğini ve bundan dolayı çok sayıda ülkenin ilgisini çektiğini vurguluyor.
