Bir ton ağırlığındaki araç, Perşembe günü TSİ 23.55’te Jezero adlı kratere indi. Kraterde milyarlarca yıl önce dev bir göl olduğu düşünülüyor.

Araç, Kızıl Gezegen’de kalışı süresince geçmiş yaşam izlerini araştıracak.

Perseverance’tan önceki Mars görevlerinde, daha çok gezegenin yaşanabilirliği üzerine araştırmalar yapıldı. Biyolojik yaşantının varlığı için geçmişteki şartların uygun olup olmadığına bakıldı. Bu soruya artık olumlu yanıt alınmış durumda.

2000’li yıllarda gezegende araştırmalar yapan Spirit ve Opportunity ile yakın zaman önce Curiosity, Mars’ın bir zamanlar daha sıcak ve ıslak bir gezegen olduğunu, daha kalın bir atmosfere sahip olduğunu ortaya koydu.

Perseverance, kendinden önceki robotların bilgileri ışığında, eğer bir zamanlar var oldularsa, ilkel yaşam formalarının izini arayacak. Bunun için de bir zamanlar devasa bir göl olan Jezero’ya indirildi.

Bu kurumuş krater gölünün Burdur’daki Salda Gölü ile benzer nitelikler taşıdığı düşünülüyor. Özellikle de minerolojilerinin.

Salda’daki hidromagnezit tortular, mikroplar tarafından aşındırılarak şu anki halini almış kayalar. Okyanuslardaki resif veya mercan kayalıklarına benzeyen bu oluşumlara mikrobiyalit deniyor.

Bilim insanları, Jezero kraterinde benzer bir oluşumun kalıntılarına rastlamanın, gezegendeki geçmiş yaşam adına “dev” bir haber olacağını dile getiriyor.

NASA’nın konu ile ilgili makalesinde “Jezero kraterine seyahat edemeyebilirsiniz ama ona en yakın yeri görmeye gidebilirsiniz: Salda Gölü, Türkiye” ifadesi yer alıyor.

1. Microbialites

Lake Salda has hydromagnesite sediments eroded from large mounds called “microbialites”—rocks formed with the help of microbes. It would be huge news, if Jezero Crater has microbialites as well. pic.twitter.com/PTVqg5l3xE

— NASA Earth (@NASAEarth) February 17, 2021

Jezero Krateri ismini Bosna-Hersek’teki aynı adlı şehirden alıyor. Slav dillerinde “jezero” aynı zamanda “göl” anlamına geliyor.

45 km çapındaki kraterde kil ve karbonat dahil birçok kaya türü bulunuyor. Bunların içinde bulunacak organik moleküller geçmişe dair yaşam belirtisi anlamına gelecek.

BBC’ye konuşan California Üniversitesi’nden gezegen bilimci Bethany Ehlmann, tıpkı Dünya’nın ilk yaşam formlarının araştırıldığı gibi Mars’ta mikrobiyolojik yaşam kalıntısı araştıracaklarını söyledi.

Ehlmann, “Bu yaşam formlarının Dünya’da 3.5 milyar yıl önce yaşadığını biliyoruz. Cevabını aradığımız soru; bunların Mars’ta da 3.5 milyar yıl önce, göl diplerinde yaşayıp yaşamadığı” dedi.

Beklenti, Perseverance’ın yapacağı araştırmaların sonuçlarının Dünya’da alınacağı yönünde. Aracın, elde ettiği kaya örnekleri, başka bir araçla Dünya’ya geri getirilecek.

NASA ve Avrupa Uzay Ajansı’nın milyarlarca dolar maliyetli ortak projesi ile daha küçük bir aracın 2026 yılında Jezero kraterine gönderilerek, Perseverance’ın bıraktığı tüpler içindeki kaya örneklerini toplaması planlanıyor. Araç daha sonra yörüngeye çıkacak ve burada bir uydu tarafından yakalanarak, ileri araştırmalar için Dünya’ya geri getirilecek.

SpaceX hali hazırda Mars’a gidecek uzay aracının roket testlerini yapıyor. Amaç öngörülebilir bir gelecekte Mars’a insanlı uçuş gerçekleştirmek.

Perseverance da bu araştırmalar kapsamında, “Mars’ın karbondioksit ağırlıklı atmosferinden, solunabilir oksijen elde edilebilir mi?” sorusuna yanıt arayacak.

NASA’nın bilim araştırmaları sorumlusu Dr Thomas Zurbuchen, “Eğer Himalayalar ve Alpler’deki bir jeolojik örneğin niteliğini gerçekten anlamak istiyorsak, insanları oraya götürmeliyiz. Bu Mars’ta da aynı” dedi.

AKP Grup Başkanvekili Özlem Zengin, çıplak arama iddialarını reddederek “O dediğiniz yerde böyle bir şey olmadı. Bir kadını çıplak arayacaksın, dakikasında bundan rahatsızlığını beyan eder, bir sene beklemez. Onurlu kadın, ahlaklı kadın bir sene beklemez” diye konuştu. 

AKP’li Özlem Zengin, Meclis’te gündeme gelen çıplak arama iddialarına yanıt verdi. İddiaları sert bir dille reddeden Zengin, “Bu kurgusal bir harekettir. Biliyoruz ki size ve o kadınlara bir aferin geldi” ifadelerini kullandı.  

Zengin, “Vakti zamanında bu başörtüsü yasakları varken, malum FETÖ’cülerin başındaki adam ne demişti, “Başörtüsü füruattır” demişti. Sonuna kadar baltalamıştı. Şimdi ne kadar hapisanedeki FETÖ’cü kadın varsa başörtüsü savunucusu olmuşlar. Ben AK Parti Grup Başkanvekiliyim, FETÖ’cülerin malzemesi değilim” dedi. 

“Demek isteniyor ki, bir sürü başörtülü kadına bu iğrençlik yapılıyor ve Özlem Zengin buna müsaade ediyor. Siz bunu yapmaya çalışıyorsunuz. Bu yetmiyor, ne kadar yurt dışına kaçmış FETÖ’cü varsa, beni Twitter’dan etiketleyerek haber paylaşıyor” diyen Zengin, “Ben bir avukatım ve hukuk kaidelerinin ne olduğunu iyi bilirim. Bütün hukuki mevzuatın yanlış uygulaması olabilir, hayatın içinde vardır. Hukuka uygun olarak yapılmıyorsa ben itirazın karşısında sonuna kadar varım. O dediğiniz yerde böyle bir şey olmadı. Görüntülerle ispatlandı. Bakan Yardımcısı gitti ilan etti. Bir kadını çıplak arayacaksın, dakikasında bundan rahatsızlığını beyan eder, bir sene beklemez. Onurlu kadın, ahlaklı kadın bir sene beklemez. Bu kurgusal bir harekettir. Biliyoruz ki size bir aferin geldi” diye konuştu. 

Rapora göre bugün İstanbul kıyılarında yağmur; Düzce, Zonguldak, Bartın çevreleri ile Rize ve Artvin’in kıyı kesimlerinde ise yoğun kar yağışı bekleniyor. Marmara’da buzlanma ve don olayı ile birlikte sis beklenirken, Doğu Karadeniz ve Doğu Anadolu için de çığ uyarısı yapıldı.

Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından yapılan son değerlendirmelere göre; Ülkemiz genelinin parçalı ve çok bulutlu, Marmara (Çanakkale ve Balıkesir dışında), İç Anadolu’nun doğusu, Karadeniz, Doğu Anadolu (Malatya ve Elazığ dışında), Eskişehir, Çankırı, Karaman, Siirt ve Batman çevrelerinin yağışlı geçeceği tahmin ediliyor. Genellikle karla karışık yağmur ve kar, İstanbul kıyılarında yağmur şeklinde olması beklenen yağışların; bu sabah saatlerinde Düzce, Zonguldak, Bartın çevreleri ile Kastamonu’nun kuzey kesimlerinde, akşam saatlerinde ise Rize çevreleri ve Artvin’in kıyı kesimlerinde yoğun kar şeklinde olması bekleniyor. Marmara Bölgesi ile iç ve doğu kesimlerde buzlanma ve don olayı ile birlikte yer yer sis ve pus olayı bekleniyor. Doğu Karadeniz’in iç kesimleri ile Doğu Anadolu’nun güneydoğusunda çığ oluşma tehlikesi bulunmaktadır.

Hava sıcaklıklarının Ege ve İç Anadolu’da 2 ila 4 derece artacağı, diğer yerlerde önemli bir değişiklik olmayacağı tahmin ediliyor.

Yoğun kar yağışı uyarısı

Yağışların, bu sabah saatlerinde Düzce, Zonguldak, Bartın çevreleri ile Kastamonu’nun kuzey kesimlerinde, akşam saatlerinde ise Rize çevreleri ve Artvin’in kıyı kesimlerinde yoğun kar şeklinde görüleceği tahmin edildiğinden meydana gelebilecek buzlanma ve don olayı ile ulaşımda aksamalar gibi olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunmalıdır.

Doğu Karadeniz’in iç kesimleri ile Doğu Anadolu’nun güneydoğusunda yüksek kar örtüsü bulunan dik yamaçlarda çığ oluşma riski bulunduğundan, meydana gelebilecek olumsuzluklara karşı dikkatli ve tedbirli olunmalıdır.

Yurdumuzun kıyı kesimlerinde hafif, iç kesimlerinde orta, yer yer kuvvetli zirai don hadisesi beklendiğinden başta üreticilerimiz olmak üzere ilgililerin ve vatandaşların dikkatli ve tedbirli olmaları gerekmektedir.

NBA’e 3 maçla devam edildi. Doğu Konferansı’nın iddialı takımlarından Nets, konuk olduğu son şampiyon Lakers’ı 109-98 yendi.

Peş peşe 5. galibiyetini alan Nets’te James Harden 23 sayı, 11 asist, 5 ribaunt, Joe Harris 21 sayı, 5 ribaunt ve Kyrie Irving 16 sayı, 7 ribaunt, 5 asistle oynadı.

Anthony Davis’in sakatlığı, Dennis Schroder’in ise yeni tip koronavirüs protokollerinden dolayı kadroda bulunmadığı Lakers’ta yalnızca 3 oyuncu çift haneli skor üretebildi.

Lakers’ın yıldız oyuncusu LeBron James, 32 sayı, 8 ribaunt ve 7 asistle takımını ayakta tutmaya çalıştı.

Kariyeri boyunca ürettiği toplam sayıyı 35 bin 17’ye çıkaran James, NBA tarihinde Kerim Abdülcabbar (38 bin 387) ve Karl Malone’dan (36 bin 928) sonra 35 bin sayı barajını geçen 3. oyuncu oldu.

Bucks’ın mağlubiyet serisi 5 karşılaşmaya çıktı

Toronto Raptors, Norman Powell’ın 29 ve Pascal Siakam’ın 27 sayılık performansıyla deplasmanda oynadığı Milwaukee Bucks mücadelesini 110-96 kazandı.

Geçen yıl normal sezonu lider bitiren Bucks, 29. maçında 13. yenilgisini yaşadı. Bucks, geçen sezon aynı mağlubiyet sayısına 67. karşılaşmasında ulaşmıştı.

Miami Heat ise Sacramento Kings’i deplasmanda 118-110 mağlup etti.

Heat’te Bam Adebayo 16 sayı, 12 ribaunt, 10 asist, Jimmy Butler da 13 sayı, 13 asist, 10 ribauntla “triple double” yaptı.

Ancak yaşananlar, dünyanın güney doğu ucundaki bir ülkeyi ilgilendiren bir durum olmaktan çok daha öteye geçti.

Facebook Avustralyalı kullanıcıların tüm haber içeriklerine erişimlerini keserek sorunu çok başka bir boyuta taşıdı.

Avustralyalı medya devi Rupert Murcdoch’ın gazetelerinden biri bu adımı “savaş nedeni” olarak niteledi.

BBC’de yayınlanan Tech Tent isimli teknoloji podcastta, Mark Zuckerberg’in elini çok fazla yükselttiği yorumu yapıldı. Öyle ki, başka ülkelerin de Avustralya’nın izinden gitmesine yol açabileceği değerlendiriliyor.

“Tam anlamıyla batırdılar”

Eğer Zuckerberg, bu erişim yasağı ile dünyanın diğer yerlerindeki siyasetçilerin de, Facebook’u denetim altına almak konusunda yeniden düşünmeye itmeyi amaçladıysa, bunu başardı.

Hatta daha da ilerisi, şimdi bu siyasetçiler, Facebook’un kanatlarını kırpma konusunda daha kararlı görünüyorlar.

En başta, Facebook’un bu cesaret gösterisi, nobranlık olarak algılandı.

Eski bir BBC muhabiri olan ve Avustralya’da gazetecilik yapan Steve Evans, “Ellerine yüzlerine bulaştırdılar, buna hiç şüphe yok” yorumunu yapıyor ve devam ediyor:

“Sadece medya organizasyonlarını engellemekle kalmadılar, devletin sağlıkla ilgili sayfaları da engellendi. Yani, anlık olarak güncellenebilen, örneği Covid ile ilgili gelişmeler de Facebook’ta ulaşılmaz hale geldi”

Bunun sonucu olarak, yalnızca Avustralya gazeteleri değil dünyadan da Facebook’a tepki yağdı.

ABD’de Demokrat partili Kongre üyesi David Cicilline, Facebook’un yaptığının demokraside bir karşılığı olmadığını söyledi ve “Bir ülkeyi dizleri üzerine çöktürme tehdidi, tek güç benim ilanıdır”

İngiltere’de de milletvekili Julian Knight, şirketin zorbalık yaptığını savundu ve “Ne Avustralya’da ne de dünyanın geri kalanında doğru işler yapmıyorlar” dedi.

Karşı görüş ne diyor?

İnternet çağında bir çok hükümet, gazetelerinin gelirlerinin erimesi ile ilgili, teknoloji devlerine karşı daha sert olma zamanının geldiğini düşünüyor olabilir.

Ama elbette madalyonun bir de öteki tarafı var.

Facebook’u sert şekilde eleştirenlerde dahi, Avustralya’nın attığı adımın yerindeliği konusunda ikna olmayanlar bulunuyor.

İnternet sunucuları ağı World Wide Web’i geliştiren Sir Tim Berners-Lee, uzun süredir sosyal medya şirketlerini, sanal zorbalık ve yalan haberin yayılması karşısında yeterince adım atmamakla eleştiriyor.

Ancak internetin yaratıcı Avustralya’daki senato oturumunda yasayı eleştirdi. Berners-Lee, “Şirketlerin belirli içerik linklerinin dünyaya yayılması ile ilgili para ödemeye zorlarsak, mevcut haliyle internet kullanılamaz hale gelir” görüşünü dile getirdi.

Ona göre, “açık interneti” savunan ‘ağ tarafsızlığı’ prensibinin tehdit altına girebilecek olması diğer tüm endişelerin önünde geliyor.

‘Mark ciddi bir sendeleme yaşıyor’

Tabii bir de, Avustralyalı medya devi Rupert Murdoch’un, Facebook ve Google ile sert bir şekilde karşı karşıya gelmeden internet gelirlerini artıracak olması nedeniyle, bu yasanın asıl kazananı olduğunu düşünen bir kesim de var.

Facebook, İngiltere’nin de aralarında olduğu bazı ülkelerdeki yayıncılara, haber içerikleri için ödeme yaptığını üstüne basarak söylüyor.

Avustralya’da da benzer bir anlaşma ortaya çıkma ihtimalinin yakın olduğu görüntüsü vardı.

Ama son durumda görüşme masasını deviren Mark Zuckerberg, halkla ilişkiler savaşında ciddi bir sendeleme yaşıyor gibi görünüyor.

KAYNAK: BBC TÜRKÇE