İkizdereliler yıkıma şu sözlerle tepki gösterdi: “İki ay içinde çay fabrikasına başlayacağız diye söz veren Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoglu verdiği sözü unutup yıllar önce yapılan fabrika binasını acil kamulaştırma yaparak yıkıyor.”
Bakan İsmailoğlu mayıs ayında İkizdere’ye gitmiş ve yeni çay fabrikasının yapımına iki ay içinde başlanacağı sözünü vermişti. Ancak aylar geçmiş olmasına rağmen söz verilen fabrikanın yapımına başlanmadı.
İkizdere’de mahkemenin atadığı bilirkişi heyeti incelemesini bitirmiş, hazırlanan raporda ise proje ‘usulsüz’ diye değerlendirilmiş, İşkencedere vadisinde bu ocağın yapılmasının uygun olmadığı belirtilmişti.
Taş ocağı için alternatif yerler olduğu belirtilen raporda şöyle denmişti:
Bölgede kalıcı hasar bırakacak
Arıcılık ve çayda verim düşecek
Su dengesi bozulacak, erozyona neden olacak
Toz emisyonları hesaplanan değerden yüksek olacak, yerleşim yerlerini etkileyecek
Dere yatakları tahrip ediliyor
Taş savrulması Rize-İspir Yolu ve tünel girişini etkileyecek
Taş ocağı yapılması teknik olarak uygun değil, alternatif yerler var
‘Mahkeme değil firma tarafından sonuca bağlanmış’
İkizdereliler bilirkişi raporuna rağmen çalışmalarına devam edilmesine tepkili: “Anlaşılan o ki, ÇED raporunun uygun olmadığı resmi olarak karara bağlanmış olsa da mahkemenin yürütmeyi durdurma kararı beklenmeden devam eden çalışmalar, firma tarafından nihai sonuca bağlanmış.”
‘Bunun adı çökme, yerlerimiz gasp edildi’
İkizdereli Güngör Baş yıkım kararı hakkında şunları söyledi: “Acil kamulaştırma yaptıkları yere çökmedir bunun adı. Gasp, bir malı sahibinin elinden zor kullanarak almadır. Yerlerimizin gasp edilmiştir. Çok aşağı kıymetlerle değerlendirme yapılmıştır. Biz Eskenceliler malımıza değer biçmiyoruz çünkü değeri bizim için ölçülemez.”
Çay da bitecek
Baş, bölgedeki maden için çalışmaların çayı da bitireceğini belirtti: “Toplam 6.066 m2 arazinin 3.999 m2’si kamulaştırılmış. 2.067 m2 yola paralel dar bir hat bırakılmış, ne işe yarayacak ise. 1.700 m2 çaylık alan var sadece 235 m2’sini kamulaştırmışlar. Dolgu yapıldığında sanki çay kalacak orada.“
‘Cengiz kazansın diye devletin tüm kurumları ellerinden geleni yapmış’
Binaya ederinden düşük fiyat verilmiş: “Cengiz efendinin cebinden para çıkmasın hem de hiç çıkmasın diye mahkemelerde yardımcı olmuşlar. Binaya koydukları ücret 350 bin lira. Yıkım yapacaklar sadece demirini alsalar 50 ton demir vardır, hurdaya satsalar 500 bin lira eder. Öyle bir binanın o halde şu an tekrar yapımı 3 milyondur. Tamamlanma oranına yüzde 45 koymuşlar, duvar ve sıva yapılınca bitmiş halde olacak bunlar yüzde 55’i oluyor o zaman. Üstüne üstlük de yüzde 40 yıpranma payı koymuşlar. Cengiz kazansın diye devletin tüm kurumları ellerinden geleni yapmış.”
Ağaçların bedeli verilecekmiş
“Kamu yararı var” ifadelerinin kullanıldığı yıkım kararında bakanlığın bir an önce proje dahilinde kalan alana el koyabilmesi için ‘taşınmazların varsa üzerindeki mevsimlik ürün, ağaç ile sabit tesislerin bedel tespitinin yapılıp tespit edilen bedelin davalı adına bankaya yatırılması‘ gerektiği belirtildi.
İkizdere’de ne oluyor?
Geçen yıl Rize’nin İkizdere ilçesine bağlı İyidere sahiline yapılması planlanan lojistik liman için ihaleye çıkılmıştı. İhaleyi 1 milyar 719 milyon lira karşılığında iktidara yakınlığıyla bilinen Cengiz İnşaat ve Yapı&Yapı AŞ ortaklığı kazanmıştı.
Projede deniz dolgusu öngörülmüş, bu nedenle ham madde temini için taş ocakları ve bağlantı yoluna ihtiyaç doğmuştu.
Hammadde ihtiyacının karşılanabilmesi için İşkencedere Vadisi’nde bulunan Cevizlik ve Gürdere köylerinde 17 adet parsel için acele kamulaştırma kararı çıkarılmış, karar Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan’ın imzasıyla 19 Mart 2021 tarihli Resmi Gazete’de yayınlanmıştı.
21 Nisan’da iş makinelerinin faaliyeti geçmesi üzerine yöre halkı karşı eyleme başlamış ancak jandarma engeliyle karşılaşmıştı.
Cengiz İnşaat, eylemler üzerine topu bakanlığa atarak, “Hammaddenin temin edilmesi planlanan İkizdere Cevizlik Taş Ocağı, bakanlık tarafından seçilmiştir” demişti.
Taş ocağı çevresine hem takviye jandarma konuşlandırılmış hem demir kapı çekilmişti. Köylüleri ikna için ilçeye giden Ulaştırma Bakanı Adil Karaismailoğlu ise protestoyla uğurlanmış, sonra da halkın kandırılmaya çalışıldığını öne sürmüştü.
KAYNAK: DİKEN – AYŞEGÜL KASAP
