Rüzgâr erozyonu sebebiyle çölleşme tehlikesiyle karşı karşıya kalan Konya Karapınar Kapalı Havzasında erozyonu karşı 1960 yılında çeşitli çalışmalar başlatıldı. 50 yıldan fazla süren çalışmalar sonucunda Karapınar’da zirai üretim artı, bunun sonucunda Konya bölgesinde sanayi de gelişti. Ancak Karapınar havzasında zengin linyit yataklarının bulunması üzerine, bölgede toplamda 5 bin 400 megavat (Mw) güç üretecek termik santrallerin kurulması için 2013 yılında hazırlıklar yapıldı. Termik santrallere yakıt sağlamak amacıyla 1 milyar 800 milyon ton linyit çıkarılması için bölgede üç kömür ocağı kurulması planlandı.
İdris Emen’in Radikal’de yer alan haberine göre, 2014 yılında Konya-Karapınar ve Karaman Akçaşehir havzalarında linyit ocağı kurulması için 3 kömür ocağına ruhsat verildi. Karaman-Akçaşehir’de kurulacak kömür santralinin yer altı sularını kurutacağını ve Karapınar Kapalı Havzasında yapılan tarımın olumsuz zarar göreceğini savunan bölge halkı ÇED olumlu kararının iptal edilmesi için Konya Birinci İdare Mahkemesi’ne başvurdu.
ÇED OLUMLU RAPORU İPTAL EDİLDİ
Konya 1. İdare Mahkemesi davayla ilgili bilirkişi incelemesi istedi. 20 Ocak 2015 tarihinde incelemede bulunan bilirkişi heyeti bir rapor hazırlayıp mahkemeye sundu. Bilirkişi raporunda kömür madeni için 177 pompaj kuyusu açılacağı ve açılacak pompaj kuyularının vereceği çevresel zarar nedeniyle 57 bin 300 dönümlük arazide sulu tarım yapılamayacağı belirtildi. Bilirkişi raporunda yer verilen diğer çarpıcı tespit ise Akgöl ve Meke gölleri ile ilgili oldu.
Raporda, yer altından çekilecek olan suyun Akgöl ve Meke gölüne dökülmesi durumunda göllerin yapısının bozulacağı ifade edildi. Bilirkişi incelemesini dikkate alan Konya 1. İdare Mahkemesi ÇED Olumlu Kararı’nı hukuka aykırı bularak ÇED Olumlu Karar’ını iptal etti.
Mahkeme iptal gerekçesini şu şekilde belirtti: “dava dosyasında yer alan bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinde, 2872 sayılı Çevre Kanunu uyarınca Çevresel Etki Değerlendirilmesinin gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlemesinde olumsuz yöndeki etkilerinin önlenmesi ya da çevreye zarar veremeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar olarak tanımladığı hususu dikkate alındığında yukarıda anılan raporda tespit edilen eksikliklerin giderilmesi gerektiği, bu haliyle dava konusu, ‘ÇED Olumlu’ kararının hukuka aykırı olduğu sonuç ve kanaatine varılmıştır.”
DANIŞTAY İPTAL KARARINI ONADI
Konya 1. İdare Mahkemesi’nin ÇED olumlu kararı ile ilgili verdiği iptal kararına itiraz eden Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ile firma temyiz için Danıştay’a başvurdu. Başvuruyu değerlendiren Danıştay 14. Daire’si temyiz başvurusunu ret ederek Konya 1. İdare Mahkemesi’nin verdiği ÇED iptal kararını onadı.
