Kısa adı İREF olan Yurtdışındaki İstanbul Rumlarının Evrensel Federasyonu yönetim kuruluna, İstanbul Heybeliada’da bulunan Hristos Sotiros manastırına ait tarihi binalara, Adalar ilçesi Orman dairesi çalışanları tarafından el konulduğu bilgisi ulaştı.
Bize verilen bilgi çerçevesinde, el konma işlemi evvelden resmi bir ihtar verilmeksizin uygulanmış ve Manastırın kilisede görevli zangocu, Orman dairesinde çalışanları tarafından kovulmuş olduğu yönündedir. Güvenilir bilgi kaynaklarından, Orman dairesinin manastır alanında bir itfaiye birimi kurmayı planladığını öğrendik. Aynı kamu idaresi 2007 yılı sonbaharında, buna benzer bir eylemi, Kilise’nin hasarlı çatısının tamirini engellemek isteyerek sergilemişti. Olay manastırın yetkili idarecisi tarafından ceza mahkemesine intikal ettirilmişti. Anlaşılan şudur ki Orman Dairesi bu eylemini mahkemenin kararına dayanarak gerçekleştirmiştir. Ancak bu karar, Manastır ve Kilisenin mülkiyet ve işletme hakkı ile ilgili değildir. Bu Manastır asırlarca Rum Toplumuna ait olup Rum Ortodoks Cemaati’ne 19. Yüzyıldan daha önce tahsis edilmiştir. O dönemde özel ve tüzel mülkiyet hakkı olmayıp, Osmanlı İmparatorluğu’nda sadece arazi tasarruf hakkı mevcuttu.
Ancak bu olayda dikkat edilmesi gereken en önemli husus 1930’lardan itibaren, devam eden ve Lozan Antlaşması’nın (40 ve 42. Maddesinin) ciddi bir ihlalini teşkil eden, Rum Ortodoks Cemaati’ne ait İstanbul Adalarında tüm tarihi manastırların, Gökçeada-Bozcaadadakilerin ve İstanbul’da 1980’lerde iki kilisenin ve bunlara ait binaların (Aya Yorgi Edirnekapı ve Aya Yorgi Tarabya) mazbut olarak ilan edilmesi ve Cemaat tarafından yönetim hakkının tanınmamasıdır. Bu güne kadar T.C. hükümetleri, Lozan Antlaşmasının ve dini özgürlüklerin ciddi ihlalini teşkil bu belirsizliği kaldırmak için gerekli yasal adımları atmamışlardır. İREF yönetim kurulu her zaman olduğu gibi Ekümenik Patrikhane’ye ve Rum Cemaatine destek vermek doğrultusunda hareket edecek ve gerekli hukuki adımları atacaktır. İREF bu haksızlığın giderimi için, öncelikle T.C. makamları nezdinde, gerekli girişimlerde bulunacaktır.
