Habertürk’ten Öznur Karslı ve Uzay Kesmen’in haberine göre, çocuklarını “daha iyi” okulda okutmak isteyen anne-babalardan, kayıtlarda bağış adı altında yasak olmasına rağmen kayıt parası alındığı ileri sürüldü. “Veliler hiçbir şekilde bağış yapmaya zorlanamaz” açıklaması yapan Milli Eğitim Bakanı İsmet Yılmaz, “Buradan bütün yöneticilere, bütün okul müdürlerine, personelime ve velilere talimatımdır. Böyle bir uygulama olduğu söyleniyor. Doğru olmadığını söyleyeyim” uyarısına rağmen uygulamada bu ücretin alındığı öne sürüldü.
Bu ücreti özellikle ilkokul 1’inci sınıfa başlayacak çocukları bulunan velilerin ödediği iddia edildi. İddiaya göre İstanbul’da sözleşmeli ve ücretli öğretmen sayısının yüksek olduğu ilçelerde bazı okullar, çocuklarını yeni atanmamış, kadrolu ve tecrübeli öğretmenin sınıfına kaydettirmek için para istiyor. Başka bir iddiaya göre de okul ücret talep etmese de bile veliler, çocuğunu iyi bir öğretmenin sınıfına yazdırmak için okul yönetimine para teklif ediyor.
Öğretmen için ayrı tarife
500 bin nüfuslu, 50’den fazla devlet okulunun bulunduğu Sultangazi’de eğitimle ilgili yaşanan sıkıntının nedeni olarak öğretmen değişimlerinin çok sık olması gösteriliyor. Bu ilçede ilkokul 1’e başlayacak çocukları olan veliler, eski kadrolu ve tecrübeli öğretmenlerin arayışına girdi. Bu özelliği taşıyan öğretmenleri bulan veliler, çocuklarını o sınıfa kaydettirmek için “büyük çaba” gösteriyor. Bazı okulların bu taleple gelen veliler için “zorunlu bağış” dışında öğretmen tarifesini devreye soktuğu iddia ediliyor. Hatta Sultangazi’de tecrübeli öğretmen için ödenecek ücretin tarifesinin 500 TL’den başladığı öne sürülüyor.
5 bin lira vereneler var
Sultangazi’de 500 TL’den başlayan öğretmen tarifesi İstanbul’un farklı ilçelerinde de değişiklik gösteriyor. Adını açıklamak istemeyen veliler ile eğitimcilerin iddiasına göre, benzer durum İstanbul’da Erenköy’de ve Kâğıthane’deki 2 ilkokulda da yaşandı. İddiaya göre Erenköy’deki bir devlet okulunun yöneticileri, B.Y. adlı öğretmenin okutacağı sınıfa çocuğunu kayıt yaptırmak isteyen veliden 5 bin lira istedi. Kâğıthane’de ise bir velinin, ilkokul 1’e gidecek olan çocuğunu kadrolu öğretmenin sınıfına kaydettirmek için okul yönetimine 5 bin lira ödediği öne sürüldü. Okulun bulunduğu semte ve öğrenci yoğunluğuna göre değiştiği iddia edilen öğretmen tarifeleri, sendikalanın paylaştığı bilgilere göre İstanbul’da en çok Esenyurt, Sultangazi ve Üsküdar gibi ilçelerde işliyor. Sendikaya gelen bir şikâyete göre, Üsküdar’da yaşayan bir veli ilkokul kaydı için 1700 lira istendiğini söylüyor. Zorunlu bağış ve öğretmen tarifeleri kadar semt dışındaki okullara da kayıt yaptırmak isteyen veliler yine kesenin ağzını açmak zorunda.
Kendi mahallesindeki okulun kalabalıklığından şikâyet eden veliler çoğu zaman farklı semtlerdeki okullara ikametgâh adresini değiştirerek kayıt yaptırmak istiyor. Bu talep de makbuz karşılığı zorunlu bağışlarla çözülüyor. Öğrenci Veli Derneği Başkanı İlknur Kaya, öğretmen seçiminin özellikle ilkokul kayıtlarında ortaya çıktığını belirterek, “İstedikleri öğretmenlere çocuklarını vermek isteyen aileler, bu adres değişikliklerini ağırlıklı olarak yapıyor. İdareciler bağış isteyebiliyor. Ücretler semte göre değişiyor” dedi.
Cezası 1038 lira
5490 sayılı Nüfus Hizmetleri Kanunu’nun 68’inci maddesi gereği, 2017 yılı için süresi içinde adres bildiriminde bulunmayanlara 51 TL, gerçeğe aykırı adres beyanında bulunanlara ise 1038 TL idari para cezası uygulanması öngörülüyor.
Faturaları kayıt dönemi
Kayıt döneminde en fazla yaşanan sorunlardan biri de bazı velilerin çocuklarını istedikleri okullara yazdırmak için “çakma adres” göstermeleri. Bu nedenle bazı okullarda kontenjanlar doldu. Çocuklarını da istedikleri okula yazdırmaya çalışıp farklı adresler gösteren velilere karşı, okul müdürleri de önlemler aldı. Birçok okul müdürü, kayıt için müracaat eden velilerden doğalgaz, su ya da elektrik faturası istemeye başladı. Bu formül sayesinde, o adreste oturduğunu kanıtlayamayan velilerin çocuklarının kaydı yapılmıyor. Müdürlerin polise bildirdiği bazı velilere para cezası uygulandığı öğrenildi.
