IPCC’nin bugün yayımlanan raporunda dünya toplumlarının daha düşük bir küresel ısınma hedefini karşılamak için enerji tüketimi, inşaat ve seyahat alanlarında ‘eşi benzeri görülmemiş’ adımları atması gerektiği aksi takdirde küresel ısınma kaynaklı sıcak hava dalgaları, sele neden olan kasırgalar, bazı bölgelerde kıtlık ve türlerin neslinin tükenmesi gibi risklerle daha fazla karşı karşıya kalacağı uyarısı yapıldı.
‘SERA GAZI EMİSYONLARI DÜZEYİ BU ŞEKİLDE İLERLERSE 1.5 SANTİGRAT DERECELİK ISINMA LİMİTİ 2030 İTİBARIYLA AŞILABİLİR’
IPCC raporu, 2015 Paris İklim Anlaşması’nın nasıl uygulanacağı konusunda hükümetlere bilimsel bir yol haritası niteliği taşıyor.
IPCC, 2015’teki Paris İklim Anlaşması görüşmelerinde mutabık kalındığı gibi küresel ortalama sıcaklık artış limitinin yüzyılın sonuna kadar 2 santigratta sınırlandırılması yerine bu hedefin 1.5 santigrat derecenin altında sınırlandırılmasının ‘insanlar ve doğal ekosistemler için açık yararları olduğu’ vurgulandı.
Rapora göre Dünya yüzeyi 1 santigrat derece ısındı ve yaşanmaz bir düzey olan 3-4 santigrat derecelik bir ısınma yolunda ilerliyor. Raporda şu anki küresel ısınma oranına göre Dünya’nın sıcaklığının 2030 ila 2051 yılları arasında 1.5 santigrat derece artacağı da belirtildi.
IPCC raporuna göre şu andaki sera gazı emisyonu düzeyi ile 1.5 santigrat limitini 2030 gibi erken bir tarihte ve 2050’den geç olmamak üzere aşabiliriz.
‘ÖNÜMÜZDEKİ YILLAR BELKİ DE İNSANLIK TARİHİNDEKİ EN ÖNEMLİ YILLAR’
Güney Afrika’daki Çevre Planlama ve İklim Koruması Departmanı Başkanı ve IPCC eş başkanı Debra Roberts “Önümüzdeki yıllar belki de insanlık tarihindeki en önemli yıllar” ifadelerini kullandı.
IPCC eş başkanlarından Jim Skea da “Biz üzerimizi düşeni yaptık ve mesajı ilettik. Şimdi top hükümetlerde. Bu konuda eyleme geçmek onların sorumluluğu” dedi.
Raporda küresel ısınmayı 1.5 santigrat derecenin altında tutma hedefinin 2 santigrat derece hedefine göre 2100 yılı itibarıyla küresel deniz seviyesi yükselme oranını 0.1 metre azaltacağı belirtildi. Bunun da selleri azaltacağı ve kıyı bölgeleri, adalar ve ırmak deltalarında yaşayan kişilere iklim değişikliğine uyum sağlama konusunda zaman kazandıracağı vurgulandı.
‘ARTIK ÇOK AZ BİR ISINMANIN BİLE ÖNEMLİ OLDUĞUNU HER ZAMANKİNDEN DAHA FAZLA BİLİYORUZ’
Raporda küresel ısınmayı daha düşük derecede sınırlama hedefinin türlerin yok olması ve kaybını azaltacağı ayrıca küresel ısınmanın karasal, tatlı su ve kıyı ekosistemlerine olan etkisini de düşüreceğinin altı çizildi. IPCC’nin Başkan Yardımcısı Thelma Krug, “1.5 santigrat derecede etkileri farklılaştırmayı başarabileceğimiz konusunda şüpheler vardı. Ancak bilim insanları bile küresel ısınmayı 2 santigrat derece yerine 1.5 santigrat derecede sınırlandırmanın ne kadar fazla yararı olduğunu görünce şaşırdı. Artık çok az bir ısınmanın bile önemli olduğunu her zamankinden daha fazla biliyoruz” dedi.
1.5 SANTİGRAT HEDEFİ İÇİN DÜNYA’NIN 2050 İTİBARIYLA ‘KARBONSUZ’ OLMASI GEREKİYOR
Rapora göre 1.5 santigrat derece hedefini tutturmak için insan kaynaklı karbondioksit (CO2) emisyonlarının 2010’daki düzeyini 2030 itibarıyla yüzde 45 oranında azaltmak ve yüzyıl ortasında (2050) bu seviyeyi sıfıra düşürmek gerekiyor.
Yaklaşık 6.000 bilimsel çalışmadan alıntı yapılan raporda bunun için 4 yol sıralandı.
2050 itibarıyla yenilenebilir enerjinin elektrik üretimininin yüzde 70 ila yüzde 85’ini karşılaması gerektiği, şu anda bu rakamın yüzde 25 düzeyinde olduğu vurgulandı. Karbon yakalama ve depolama tekniklerinin yanısıra doğalgazlı enerjinin yüzde 8 oranına, kömürün de yüzde 2 seviyesinin altında olması gerektiği belirtildi.
Ortalama küresel ısınma derecesinin 1.5 santigratı aşması halinde ise bu seviyeyi 2100 itibarıyla eski düzeyine çekebilmek için ek karbon giderme tekniklerine gereksinim duyulacağı belirtildi.
Rapora göre 1.5 santigrat derece hedefini tutturmak için 2016-2035 yılları arasında enerji sitemlerinde ‘yıllık ortalama 2.4 trilyon dolar (dünyanın gayri safi milli hasılasının yüzde 2.5’i) yatırım yapılması’ gerekiyor.
