2012’de yüzde 99’a ulaşan okullulaşma oranı 2017’de yüzde 91’e düştü. Öte yandan, Eurostat verilerine göre Türkiye, eğitimini tamamlamadan terk etme sıralamasında Avrupa birincisi oldu. Türkiye’de 18 ila 24 yaş aralığındaki her 10 kişiden yaklaşık 4’ü ortaöğretimini tamamlamadan okulu terk ediyor.
Okullulaşma oranı ülkenin kalkınma ve eğitim alanındaki performansına ışık tutan en önemli göstergeler arasında gösteriliyor. Okullulaşma eğitime katılım, erişim, eğitimin yaygınlığı ve eğitim ihtiyaçlarının ne derece karşılanabildiğini gösteren önemli bir gösterge.
Son yıllarda eğitimde büyük ilerlemeler kaydeden, özellikle kız çocuklarının eğitime katılımında önemli yol alan Türkiye, ilkokul çağındaki okullulaşma alanında 2012 yılı seviyelerine gerilemiş durumda. Okullulaşma oranı okul öncesi, ilköğretim (ilkokul, ortaokul) ya da ortaöğretim gibi eğitim düzeyine kayıtlı öğrencilerin, ait olduğu öğretim düzeyindeki nüfusa bölümü olarak tanımlanıyor.
Milli Eğitim Bakanlığı (MEB) verilerine göre geçen yıl Türkiye’de ilkokul çağındaki okullulaşma oranı bir önceki yıla oranla yüzde 91,2’den yüzde 91,5’e yükseldi. Ancak 2012/2013 eğitim öğretim yılında yüzde 99 olan ilkokul çağı okullulaşma oranında 5 yıl içinde yüzde 8’lik azalma oldu.
Eğitime erişimde son yıllarda bir yükselişin olduğunu vurgulayan Eğitim Reformu Girişimi’nden Eğitim Gözlemevi Koordinatörü Burcu Meltem Arık, rakamlarda görüler artışın kaliteye de yansıması gerektiğini belirtiyor. Arık, kız çocuklarının okullaşma oranında artış olduğunu ancak bunun henüz yüzde 100’e ulaşmadığına dikkati çekti.
Eğitim-Sen’in okullaşma oranında yaşanan düşüşe dikkati çektiği raporunda eğitimde 4+4+4 düzenlemesi sonrası örgün eğitimin 12 yıla çıkarılmasına rağmen okullulaşma oranlarının hedeflerin gerisinde kaldığı belirtildi. Raporda, Türkiye’de öğrenci başına yapılan kamu harcamalarında ‘okul türlerine göre ayrımcılık yapıldığına’ dikkat çekiliyor.
Türkiye eğitimi terk etme alanında Avrupa’da ilk sırada
Türkiye’de son 10 yılda eğitime erişimde önemli artış görülürken eğitimini yarıda bırakıp okulu terk etme durumu ciddi bir sorun olmayı sürdürüyor.
Avrupa İstatistik Ofisi’nin (Eurostat) verilerine göre Türkiye, Avrupa ülkeleriyle kıyaslandığında okulu erken bırakma alanında ilk sırada yer alıyor. Eğitimini yarıda bırakanların sayısı bölgelere göre farklılık arz ediyor. Terör tehdidinin devam ettiği Kuzey ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde okulu terk edenlerin oranı diğer bölgelere oranla daha fazla.
Eğitimi yarıda bırakmanın nedenlerinin iyi araştırılması gerektiğini belirten Burcu Meltem Arık, eğitimini tamamlamadan okulu bırakma oranlarının düşürülmesi gerektiğinin altını çizdi. Okullaşma oranında bölgesel farklılıklar bulunduğunu belirten Arık, “Kız çocuklarının okullaşma oranında artış var ancak bu oran henüz yüzde 100’e ulaşmış değil” dedi.
Arık, genel olarak okullulaşma rakamlarında artış olduğunu ancak kaydı yapılan öğrencilerden ne kadarının eğitime devam edip etmediklerinin de iyi denetlenmesi gerektiğine dikkati çekiyor.
Ortaöğretimde kız erkek farkı kapandı
Milli Eğitim Bakanlığı’nın (MEB) verilerine göre 2001 yılında sırasıyla yüzde 48 ve yüzde 43 olan ortaöğretimdeki erkek kadın net okullulaşma oranı 2017/2018 döneminde erkeklerde yüzde 83,8, kadınlarda yüzde 83,4 oldu. Yüksek öğretimde ise yüzde yüze yakın okullulaşma söz konusu. 2015 rakamlarına göre açıköğretimde okuyan öğrenciler dahil 6 milyonu aşkın yüksek öğrenim gören öğrenci bulunuyor.
