Doğanın insanlara faydalarını incelemek için kurulan IPBES, toprağın altında bulunan karbon miktarının atmosferdekinin üç katı olduğunu, erozyon ve yanlış tarım uygulamalarının bu karbonu atmosfere saldığını belirtiyor. Erozyon, iklim değişikliğiyle mücadelenin yanı sıra, tarımla daha fazla insanı besleme hedefini de zorlaştırıyor.
Erozyonun karbon salımına dair iki türlü etkisi bulunuyor: Hem topraktaki karbonun atmosfere geçmesine yol açarken hem de atmosferdeki karbonu tutan ağaçların büyümesini zorlaştırıyor.
IPBES’in 6 Mayıs’ta resmen açıklayacağı rapor öncesinde konuşan Prof. Sir Bob Watson, erozyonun 3,2 milyar kişiyi etkilediğini anlatıyor:
“Bu dünya nüfusunun neredeyse yarısı. Toprağa zarar verdiğimiz şüphe götürmez.
“Topraktaki organik karbonu kaybetmemiz tarımsal verimliliği azaltıyor, bu da iklim değişikliğini artırıyor.
“Kesinlikle zarar gören toprakları iyileştirmemiz gerekiyor.”
Geçmişte Hükümetlerararası İklim Değişikliği Paneli’nin başında bulunan Prof. Watson, “Hükümetler iklim değişikliğine biyolojik çeşitlilik ve toprakların verimsizleşmesinden daha fazla odaklandı. Oysa insanlığın esenliği için bunların üçü de eşit öneme sahip” diyor.
İngiltere’de bulunan Cranfield Üniversitesi’nden toprak uzmanı Prof. Jane Rickson ise “Kara canlılarının çoğu hayatta kalmak için dünyanın yüzeyini kaplayan ince toprak tabakasına muhtaç” ifadelerini kullanıyor:
“Dünya yüzeyinin yalnızca yüzde 3’ü tarım üretimine uygun ve her yıl bunun 75 milyar tonunu erozyonla kaybediyoruz.”
Prof. Rickson, 1 cm. toprağın 300 yılda oluştuğunu belirtiyor.
Dünyadaki erozyonun boyutu konusunda belirsizlikler de bulunuyor. Fakat en fazla dikkat çeken bölgeler Hindistan, Çin, Sahra Altı Afrika ve ormansızlaştırmanın yoğun olduğu Güney Amerika.
Toprak üzerine çalışan bilim insanları, en fazla nüfusa sahip iki ülke olan Çin ve Hindistan’ın erozyon nedeniyle halklarını besleyemeyecek hale gelmesinden endişeleniyor.
ABD’de geçmişte tarım amacıyla kullanılan ve kalitesi düşen toprakların ormanlaştırıldığı örnekler olsa da erozyonun önlenmediği bölgeler de bulunuyor.
Reading Üniversitesi’nden Dr. Joanna Clark, esenliğimiz için toprağın “son derece önemli” olduğunu söylüyor:
“Hepimiz tarım için toprağa ihtiyaç olduğunu biliyoruz ama toprak aynı zamanda iklim değişikliği için de önemli. Toprakta atmosferde bulunanın üç katı kadar karbon var. Bunun hepsi atmosfere karışırsa kontrolden çıkmış bir küresel ısınmayla karşı karşıya kalırız. Bu yüzden bu karbonu toprakta tutmalıyız.”
Toprakları korumanın en basit yolu ormanların yeniden büyümesini sağlamak.
Fakat bazı çiftçiler yöntem değiştirerek tarıma devam etmenin de toprağı zenginleştirebileceğini düşünüyor.
KAYNAK: BBC TÜRKÇE
