Caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağaları, Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) ‘Tehlikede (EN)’ yani nesli tehlike altında ‘kırmızı liste‘de yer alıyor.
Türkiye’de toplam 21 alan caretta carettaların yuvalama alanı olarak koruma altında. 21 yuvalama alanından dokuzuna sahip Antalya, 640 kilometrelik sahil bandıyla tüm Akdeniz’de caretta carettalar için en önemli yaşam alanı.
Kaplumbağaların ölüm nedenleri
Antalya’da bu yıl ilk kaplumbağa ölülerinin nisan ayının son haftasında balıkçılar tarafından görüldüğünü belirten Çıralı Kıyı Koordinasyon Komisyonu Başkanı Erdal Elginöz, kaplumbağaların balıkçı ağlarında boğularak öldüğünü düşündüklerini söyledi.
Elginöz şunları aktardı: “Poşetle ilgili bir şey veya pervane yarası yoktu. İkisi de genç, 30’lu yaşlarda biri erkek, biri dişi ve muhtemelen çiftleşirken ağa girmişlerdi. Yine farklı zamanlarda ölü bulduğumuz bir carettanın üzerinde ise ‘parakete’ denilen yüzlerce iğneli olta vardı. Oltaya takılmış kurtulamamış. Bir carettanın ise sırtında pervane izleri vardı, sürat teknesi pervanesi parçalamış. İkisinin ise boğazından poşet çıkardık. Birinde yüzgeç diplerinde morluk, darbeler vardı. Nasıl olduğunu bilmiyoruz. Belki ağdan çıkarken aldığı darbeler nedeniyle olmuştu.”
‘Şeffaf poşeti denizanası sanıyorlar’
Carettaların denizdeki poşetleri, özellikle de şeffaf poşetleri denizanası sandıklarını vurgulayan Elginöz şöyle devam etti: “Carettalar denizanalarını yiyerek beslenir. Antalya’da denizi denizanalarından temizleyen en önemli canlıdır caretta. Carettaları çıkarırsanız Antalya’da denize girilemez. 500’ü Antalya kıyılarında, bütün Akdeniz’de yaklaşık 2 bin caretta var. Her biri günde 2-3 denizanası tüketir. Carettalar olmazsa ortalığı denizanalarının basacağı bilimsel bir gerçek. O yüzden turizmcilerin de carettalar için seferber olması gerekir. Maalesef denizde yüzen şeffaf poşetleri denizanası zannederek yutmaları sonucu bağırsak tıkanması, boğulma gibi sebeplerle ölüyorlar.”
‘9 bin yavrudan dokuzu erişkin olabiliyor’
Komisyon başkanı yetişkin bir carettanın ölmesinin çok trajik olduğuna dikkat çekti: “Örneğin geçen yıl Çıralı ve yan koylardan toplam 9 bin yavru denize göndermiştik. Bunlardan yalnızca dokuzu erişkin yaşa ulaşabilir. Dokuz ölü kaplumbağanın kıyıya vurması bir yıl boyunca Çıralı koyundan denize gönderdiğimiz bütün yavruların ölmüş olması anlamına gelir ve çok trajik. Denizlerdeki koruma önlemlerinin de artırılması gerekiyor. Bunun için de ilgili kurumlarla daha geniş kapsamlı çalışmalar planlıyoruz. Çünkü yalnızca yuva alanlarını korumanın carettaların geleceği için yeterli olmadığı ortaya çıkmaktadır.”
Hatay’da iki caretta kurtarıldı
Hatay’da ise sahilde balıkçı ağlarına dolanmış, ölmek üzere olan iki kaplumbağa kurtarıldı.
Samandağ sahilinde balıkçı ağlarına dolanmış bulunan kaplumbağa Hatay Tabiatı Koruma Derneği gönüllülerince kurtarılırken, Arsuz sahilinde ise yine balıkçı ağlarına dolanmış şekilde bulunan kaplumbağa gönüllüler tarafından kurtarıldı.
