Adalet ve Kalkınma Partisi (AKP) hükûmeti “orman vasfını kaybetmiş araziler” diye bilinen 2/B arazilerinin satışı için düğmeye bastı. Seçim Kanunu’nda yapılan kritik değişikliklerin hemen akabinde Hazine mülklerinin satışı ya da kiralanması gibi başlıklarda dolaylı af getiren torba kanun teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne (TBMM) sunuldu.
AKP’nin torba kanun teklifinde muhtar maaşlarının artırılması, 2/B arazilerinin satışı, özel hastanelerde çalışan hekimlerin vergilendirilmesi, bankaların ve döviz bürolarının Kurumlar Vergisi’nin yüzde 5 artırılması gibi birbirinden çok farklı konularda 39 madde yer aldı.
UCU AÇIK MADDE İLE “BANKA HABERİ YAPMAYIN” MESAJI
“Bankaların şöhretine basın yoluyla zarar verenlerin 3 yıla kadar hapisle cezalandırılmasını” öngören madde ise şimdiden sansür tartışmalarını alevlendirdi.
Hazineye Ait Taşınmaz Malların Değerlendirilmesi ve Katma Değer Vergisi Kanununda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi hemen herkesi etkileyecek kritik değişiklikler içeriyor.
BİRDEN FAZLA HASTANE İLE MUKEVALESİ OLAN HEKİMLERE YENİ VERGİ
Teklife göre, bir veya birden fazla özel sağlık kuruluşu ile mukavele imzalayarak çalışan hekimlerin serbest meslek erbabı olarak kabul edilmesi ve kazançlarının serbest meslek kazancı hükümlerine göre vergilendirilecek.
Ücretli olarak çalışan hekimlerin gelirleri ise önceden olduğu gibi ücret hükümlerine göre vergilendirilmeye devam edilecek.
VERGİ SUÇLARINDA ETKİN PİŞMANLIK İNDİRİMİ GELİYOR
Vergi Usul Kanunu’nda yapılacak değişiklikle vergi kaçakçılığı suçlarına yönelik olarak da “etkin pişmanlık” benzeri bir düzenleme getirilecek. Kaçakçılık suçları da zincirleme suç kapsamına alınarak, cezai yaptırımı artırılacak.
TAKİPTEKİ VERGİDE YARIYA KADAR İNDİRİM
Verginin zamanında ödenmemesi veya eksik ödenmesi halinde tebliğ edilen oran, gecikme faizi ve gecikme zammının tamamı ile kesilen cezaların yarısı ve buna isabet eden gecikme zammının; soruşturma evresinde ödenmesi halinde verilecek ceza yarı oranında, kovuşturma evresinde hüküm verilinceye kadar ödenmesi halinde ise verilecek ceza üçte bir oranında indirilecek.
Tebliğ edilen vergi ve vergi aslına bağlı olarak kesilen cezanın bulunmadığı durumlarda ise verilecek ceza yarı oranında indirilecek.
Ceza indiriminden faydalanabilmek için vergi mahkemesinde dava açılmaması, açılmışsa feragat edilmesi, kanun yollarına başvurulmaması veya başvurulmuşsa vazgeçilmesi şartı aranacak.
KİMLİK VE ADRES SORGUSU PARAYLA YAPILACAK
Muhtar ödeneklerinin net asgari ücret seviyesine (4 bin 253 TL) çıkarılması sağlanacak.
İçişleri Bakanlığı Nüfus ve Vatandaşlık İşleri Genel Müdürlüğü bünyesinde yürütülen Kimlik Paylaşımı Sistemi’nde (KPS) yer alan bilgiler, genel yönetim kapsamındaki kamu idareleri dışındaki kamu kurum ve kuruluşları ve tüzel kişilerle paylaşılması karşılığında sorgu veya dönen kayıt başına katılma payı alınacak. Cumhurbaşkanlığı ofisleri KPS ödemesinden muaf olacak.
YASAK SİTEYE REKLAM ENGELİ
Hakkında reklam yasağı kararı verilmiş olmasına rağmen, bu web sitelerine reklam vermeye devam eden şirketler, bu harcamalarını kurumlar vergisi ödemelerinde vergi matrahının hesaplanmasında gider olarak gösteremeyecek.
FİNANS ŞİRKETİ “İTİBARINI SARSAN” HABERE HAPİS CEZASI
6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu’na tabi şirketler hakkında; basın yoluyla şirket itibarını kırabilecek, şöhretine ya da servetine zarar verebilecek bir hususa kasten sebep olan ya da bu yolla asılsız haber yapana 1 yıldan 3 yıla kadar hapis cezası ve bin günden iki bin güne kadar adli para cezası verilecek.
Bu durum özel veya kamusal zarar doğurursa verilecek cezada 1/6 oranında artırım da yapılacak.
BANKA VE DÖVİZ BÜROLARININ KURUMLAR VERGİSİ ARTACAK
Bankalar, elektronik ödeme ve para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri ile sigorta ve reasürans ile emeklilik şirketlerinin 2022 yılı vergilendirme dönemine ait kurum kazançlarına ilişkin kurumlar vergisi 5 puan artırılarak yüzde 25 olarak uygulanacak.
“VERGİYE GÖNÜLLÜ UYUM” İÇİN KAMU SPOTU HAZIRLANACAK
Ekonomideki kayıt dışılığın azaltılması ve önlenmesi, “mükelleflerin vergiye gönüllü uyumunun sağlanması ve vergi bilincinin oluşturulması” amacıyla radyo ve televizyonlarda kamu spotu yayınlanacak.
ORMAN KANUNU İLE 2/B SATIŞI YAPILACAK
Üzerinde yerleşim yeri bulunduğu gerekçesiyle orman sınırları dışına çıkartılarak tapuda Hazine adına tescil edilen taşınmazlardan; kadastrosu yapılarak, 2/B alanlarında kalanların satışı kıyas yoluyla hak sahiplerine doğrudan satılacak.
Kadastro tutanağının beyanlar hanesindeki bilgiler tapu kütüğünün beyanlar hanesine de aynen aktarılarak hak sahipliği belirlenecek. Söz konusu gayrimenkuller, 2/B alanlarında kalan taşınmazların satışına dair hükümlerle kıyas edilerek hak sahiplerine doğrudan satılacak.
EVİM MAĞDURLARINA DÜZENLEME
Ev almak için şirketlere para yatırıp mağdur olanlar da teklifte yer alacak. Tasfiye edilen Tasarruf Finansman Şirketlerinin tasarruf dönemi müşterilerinin mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik düzenleme yapılacak.
HAZİNE TAŞINMAZLARINA PEŞİN SATIŞLARDA İNDİRİM
Seçim tarihinin yaklaştığı bir dönemde hazineye ait arsa, arazi ve binaların doğrudan satışına yönelik maddelerin torba kanunda yer alması manidar bulundu. Hazine taşınmazlarının peşin satışında yüzde 20 indirim yapılacak.
Hazine’ye ait tarım arazilerinin kullanıcılarına kiralanabilmesinin önü açılıyor. 2022 ve 2023 yıllarında satılan kamu konutlarından elde edilen gelirlerin genel bütçeye gelir kaydedilecek.
Ticari faaliyetlerde kullanılmak üzere kiraya verilen taşınmazlar Devlet İhale Kanunu’nda yer alan hükümler çerçevesinde ihale yoluyla satışa konu edilebilecek. İhalenin yapıldığı tarihte en az 3 yıl süreyle taşınmazları sözleşmeye dayalı olarak kullanan kiracılar, öncelikli olarak satın alma hakkına sahip olacak.
BELEDİYELERE DEVREDİLEN ARAZİLER DE SATILACAK
Hazine taşınmazlarının, Devlet İhale Kanunu ile Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun’a göre yapılan satışlarında, satış bedelinin peşin ödenmesi halinde yüzde 20 indirim uygulanacak.
Üzerinde yapılanma olan ve yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine satılmak üzere belediyelere devredilen taşınmazların satışında satış bedelinin tamamının peşin ödenmesi halinde yüzde 20, en az yarısının ödenmesi halinde yüzde 10 indirime gidilecek.
Bu kapsamda yapı sahipleri ile bunların kanuni veya akdi haleflerine, Afet Riski Altındaki Alanların Dönüştürülmesi Hakkında Kanun kapsamında yapılacak satışlarda da bu hükümler uygulanacak.
HAZİNEYE AİT GAYRİMENKULLERİN KİRALANMASI
Teklifle, hazine taşınmazları üzerinde tesis edilecek irtifak hakları ile verilecek kullanma izinlerinde, irtifak hakkı veya kullanma izni bedellerine ilave olarak alınacak hasılat paylarına ilişkin düzenlemeye gidiliyor.
Toplam yıllık hasılat, işletmenin, tek düzen muhasebe sistemindeki gelir tablosunda yer alan net satışlar, iştiraklerden ve bağlı ortaklıklardan elde edilen temettü gelirleri hariç olmak üzere diğer faaliyetlerden olağan gelir ve karlar ile olağandışı gelir ve karların toplamı üzerinden tespit edilecek.
İrtifak hakkı kurulan veya kullanma izni verilen Hazine taşınmazı üzerinde bulunan tesisin tamamının veya bir kısmının hak lehtarınca üçüncü kişilere kiraya verilmesi halinde, hak lehtarından brüt kiranın yüzde 1’i, kiracıdan/kiracılardan ise tesisin işletilmesinden elde edilecek toplam yıllık hasılattan hak lehtarına ödenen kira bedeli düşüldükten sonra kalan tutar üzerinden yüzde 1 oranında ayrıca pay alınacak.
TARIM ARAZİLERİ İŞGAL EDENLER TARAFINDAN KİRALANABİLECEK
Kiracılardan alınamayan hasılat payları hak lehtarından alınacak. Yürütülen faaliyetin niteliği gereği yıllık hasılatının tespit edilememesi durumunda hak lehtarından cari yıl irtifak hakkı veya kullanma izni bedeli, kiracılardan ise hak lehtarına ödenen cari yıl kira bedeli üzerinden yüzde 20 pay alınacak.
İmar planı bulunmayan veya imar planında tarımsal amaca ayrılan Hazineye ait tarım arazileri, 31 Aralık 2019 tarihinden önce en az 3 yıldan beri tarımsal amaçla kullanan ve kullanımlarının halen devam ettiği Hazine ve Maliye Bakanlığınca belirlenen kullanıcılarına, cari yıl ecrimisil bedelinin yarısı üzerinden 10 yıla kadar doğrudan kiralanabilecek.
Mahalli idarelere ve sosyal güvenlik kurumlarına ait konutların satışından elde edilen gelirler hariç olmak üzere 2022 ve 2023 yıllarında ihalesi yapılan kamu konutları satışından elde edilen gelirler genel bütçeye gelir kaydedilecek.
YABANCIYA GAYRİMENKULDE 3 YILLIK SÜRE
Yabancılara istisna kapsamında teslim edilen konut veya iş yerinin bir yıl içerisinde elden çıkarılması halinde istisnadan faydalanılamayacağına ilişkin düzenlemede değişiklik yapılarak elde tutma süresi 3 yıla çıkarılacak.
İmalat sanayine yönelik yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan yatırımlara ilişkin inşaat işleri nedeniyle yüklenilen ve indirim yoluyla telafi edilemeyen katma değer vergisinin talep edilmesi hâlinde belge sahibi mükellefe iade edilmesine imkan veren düzenleme, istisna uygulamasına çevriliyor ve süresi 31 Aralık 2025 tarihine uzatılacak.
