Avrupa Birliği (AB), Belarus’un Ryanair’e ait bir yolcu uçağını zorla Minsk’e indirerek uçaktaki muhalif gazeteci Roman Protaseviç’i gözaltına almasına tepki gösterdi.
Avrupa Komisyonu Başkanı Ursula von der Leyen, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda “uçak kaçırma” nitelemesini kullandı. Von der Leyen, paylaşımında “Belarus’un çirkin ve yasa dışı davranışının sonuçları olacağını” ifade etti. Von der Leyen, Ryanair uçağının kaçırılmasında parmağı olanların yaptırımlara tabii tutulması gerektiğini belirterek, tutuklu gazetecinin de derhal serbest bırakılmasını istedi.
Gazetecinin gözaltına alınmasını Belaruslu makamların tüm muhalif sesleri susturma çabasının bir örneği olarak nitelendiren AB Dış İlişkiler Yüksek Temsilcisi Josep Borrell da 27 AB üyesi adına Protaseviç’in derhal salıverilmesini talep ettiklerini belirtti.
Belaruslu yetkililerin uçaktaki tüm yolcu ve mürettabatın güvenliğini tehlikeye attıklarını söyleyen Borrell, olaya yönelik uluslararası bir soruşturma başlatılması gerektiğini savundu.
AB devlet ve hükümet başkanları, konuyu Pazartesi günü Brüksel’de düzenlenecek özel zirvede ele alacak.
Almanya’dan Belarus’a yaptırım çağrısı
Olaya Alman siyasetçilerden de sert tepkiler geldi. Alman Yazı İşleri Ağı’na (RND) konuşan Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) partisinin dış politika uzmanı Norbert Röttgen, “Gelen bilgilerin teyit edilmesi halinde, inanılmaz bir devlet teröründen söz edilebileceğini” ifade etti. Röttgen, olayın net sonuçları olması gerektiğini de sözlerine ekledi.
Hür Demokrat Parti’den de (FDP) Belarus’un ulusal havayolu şirketi Belavia’nın AB’ye inme hakkının alınması önerisi geldi. FDP Federal Meclis Grup Başkanı Alexander Graf Lambsdorff, Belarus Devlet Başkanı Aleksandr Lukaşenko’nın iki AB ülkesi arasında sefer gerçekleştiren bir uçağa müdahale ederek kırmızı çizgiyi aştığını belirterek, Lukaşenko’nun bundan sonra bir suçlu muamelesi görmesi gerektiğini savundu.
Yeşiller Federal Meclis Grubu’nun Doğu Avrupa Politikaları Sözcüsü Manuel Sarrazin de Lukaşenko’nun ifade özgürlüğünü baskılamak için tüm yolları denediğini söyledi. Sarrazin, son gelişmeye tepki olarak, halihazırda ABD’nin yaptırım listesinde bulunan Belaruslu kamu işletmelerine AB tarafından da yaptırım uygulanmasını önerdi.
Ne olmuştu?
Pazar günü, Yunanistan’ın başkenti Atina’dan Litvanya’nın başkenti Vilnius’a gitmekte olan yolcu uçağı, Belarus savaş uçakları eşliğinde rotası değiştirilerek başkent Minsk’e iniş yapmaya zorlandı. Belarus medyasında, bir bomba ihbarı üzerine zorunlu iniş yaptığı belirtilen uçakta patlayıcı bulunamadı. Ryanair Havayolları’na ait uçağın Minsk’e inişinin ardından uçakta bulunan muhalif Nexta kanalının eski editörü, gazeteci Roman Protaseviç gözaltına alındı. Telegram üzerinden yayın yapan Nexta, 2020 Ağustosu’nda düzenlenen tartışmalı devlet başkanlığı seçimlerinin sonuçlarını protesto eden muhalif kesim için en önemli haber ve bilgi kaynaklarından biri olmuştu.
