9 Mart 2021 tarihli toplantıda 16 Temmuz 2020’de Hürriyet gazetesinde yayımlanan “Popüler telefona 2000 TL indirim geldi!” başlıklı habere ilişkin olarak kurul, “Söz konusu başlığın içeriğinde ise “Bu bir ilandır” ibaresi ile birlikte “Bu haftanın en çok satan elektronik ürünleri. Özellikle home office çalışmaya geçenler nedeniyle elektronik ürünlerin satışlarında büyük bir artış yaşanıyor. Peki en çok hangi cihazlar satıyor? İşte fiyatıyla şaşırtan popüler elektronik ürünler..” şeklinde www.amazon.com.tr adresli internet sitesinde satışı gerçekleştirilen ürünlere yer verildiği saptanmıştır” tespitine yer verildi.
Söz konusu reklamın tüketiciler tarafından aynı sırada yer alan haber içeriklerinden ayırt edilmesinin mümkün olmadığı; bu suretle, tüketicilerin uyarılmaksızın iradeleri dışında reklam mesajına maruz kaldığı ve tercihlerinin bilinçli olarak yönlendirilerek Amazon’un reklamının yapıldığı değerlendirildi.
Kurul, “Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinin 6; 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5; 22 ve 23. maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61 inci maddesi, hükümlerine aykırı olduğuna, buna göre, mecra kuruluşu Hürriyet Gazetecilik ve Matbaacılık A.Ş. hakkında; 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.” ifadesini kullandı.
“Beyaz TV”de yayımlanan “Sonay Gökhan’la Bu Cumartesi” adlı programın 26 Aralık 2020 tarihli bölümüne katılan dermatoloji uzmanı Dr. Ali Şahan tarafından gerçekleştirilen tıbbi işlemlere yönlendirildiği, dolayısıyla, tüketicilerin aydınlanma, bilgilendirilme ihtiyacını karşılama ve haber verme amacının dışına çıkılarak adı geçen şahsın örtülü reklamının yapıldığı kanısına varıldığı belirtildi.
Programın; Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliğinin 6; 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5; 22 ve 23 üncü maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61 inci maddesi, hükümlerine aykırı olduğunun altı çizildi ve 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77/12 nci maddeleri uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verildi.
Cumhuriyet gazetesinin internet sitesinde “Bursa’da Covid-19 virüsünü ağız ve burunda öldüren sprey üretildi” başlığıyla 22 Ocak 2021’de yayımlanan haberde de örtülü reklam yapıldığı belirtildi.
Kurul değerlendirmesinde şunları kaydetti:
“Metin içerisinde tüketicilerin aydınlanma, bilgilendirilme ihtiyacını karşılama ve haber verme amacının dışına çıkan ifadelerin kullanıldığı; “Geoxyn” isimli ürünün ambalajını ve kullanım şeklini gösteren fotoğraflara yer verilmek suretiyle tüketicilerin ürüne yönlendirildiği; bu nedenle, anılan ürünün örtülü reklamının yapıldığı değerlendirilmiş olup; dolayısıyla inceleme konusu tanıtımların; Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin 6; 7/1, 7/2, 7/3, 7/4, 7/5; 22 ve 23 üncü maddeleri, 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’un 61 nci maddesi, hükümlerine aykırı olduğuna, buna göre, mecra kuruluşu Yeni Gün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık Anonim Şirketi hakkında, 6502 sayılı Kanun’un 63 üncü ve 77 nci maddesinin (12) numaralı fıkrası uyarınca anılan reklamları durdurma cezası verilmesine karar verilmiştir.”
|
Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği Reklamların ayırt edilmesi MADDE 6 – (1) Biçimi ve yayınlandığı mecra ne olursa olsun bir reklamın, reklam olduğu açıkça anlaşılmalıdır. (2) Çok kısa sürelerle imaj veren elektronik aygıt ya da başka bir araç kullanılarak veya yapılarını izleyenlerin fark edemeyecekleri ya da bilemeyecekleri bir biçime sokarak bilinçaltıyla algılanmasını sağlayan reklamlar yapılamaz. (3) Reklamlar, editoryal içerikten görsel ve işitsel olarak açık bir şekilde ayırt edilebilir olmalıdır. (4) Herhangi bir mecrada yayınlanan yazı, yayın ve program ile özdeşleşmiş bir başlık, logo, set veya müziğin bir reklamda kullanılması halinde, söz konusu mesajın reklam olduğu tüketiciler tarafından kolaylıkla fark edilebilir olmalıdır. (5) Haber bültenleriyle veya kamu hizmeti duyurularıyla özdeşleşmiş bir görüntü veya ses efektinin reklamda kullanılması halinde, söz konusu mesajın reklam olduğu tüketiciler tarafından kolaylıkla fark edilebilir olmalıdır. Doğruluk ve dürüstlük MADDE 7 – (1) Reklamlar doğru ve dürüst olmalıdır. (2) Reklamlar, ekonomik ve sosyal sorumluluk bilinci içinde ve haksız rekabete yol açmayacak şekilde hazırlanmalıdır. (3) Reklamlar, ortalama tüketicinin algılama düzeyi ile reklamın tüketici üzerindeki olası etkisi göz önünde bulundurularak hazırlanmalıdır. (4) Reklamlar, tüketicinin güvenini kötüye kullanamaz ya da onun tecrübe ve bilgi eksikliklerini istismar edemez. (5) Reklamlar, aşağıda sayılan haller başta olmak üzere, hiçbir konuda tüketiciyi doğrudan veya dolaylı olarak yanıltabilecek ifade ya da görüntüler içeremez:
ç) Mal veya hizmetin değeri ve ödenecek gerçek toplam fiyatı,
ğ) Sosyal amaçlı yardımlar,
(6) İlgili mevzuatı gereği bir mal veya hizmete ilişkin olarak düzenlenmesi zorunlu ruhsat, izin, onay, kayıt gibi belgeler ile uyulması gereken diğer yasal süreçler, o mal veya hizmetin diğerlerinden farklı ya da daha üstün olduğu algısı oluşturacak biçimde reklamlarda kullanılamaz. (7) Reklamlarda tüketicinin sahip olduğu yasal haklar, tüketicilere fazladan sunulan bir hak gibi gösterilemez. (8) Reklamlarda yer alan;
ç) İddialar, gerçekte sahip olmadıkları bir bilimsel temele sahipmiş gibi gösteren bilimsel terminoloji ve ifadeler içeremez. Örtülü reklam yasağı MADDE 22 – (1) Her türlü iletişim aracında sesli, yazılı ve görsel olarak örtülü reklam yapılması yasaktır. (2) Reklamlar, mecra kuruluşlarının editoryal bağımsızlığını etkileyecek şekilde kullanılamaz. Örtülü reklamların değerlendirilmesi MADDE 23 – (1) Mal veya hizmetlere ilişkin isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadelerle ticaret unvanı veya işletme adları ile bunları temsil eden kurum ve kişiye ilişkin bilgi ve görüntülerin yer aldığı yazı, haber, yayın ve programların örtülü reklam açısından değerlendirilmesinde;
koşulları dikkate alınır. (2) Turizm, folklor, kent belgeselleri ile bazı mal veya hizmetlerin denenerek tüketicilerin bilgilendirilmesine yönelik yazı, haber, yayın ve programlarda; isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadelerle ticaret unvanı veya işletme adları ile bunları temsil eden kurum ve kişiye ilişkin bilgi ve görüntülerin yer alması halinde, tabela veya afiş gibi unsurlar abartılı biçimde öne çıkarılamaz ve ayrıntılı iletişim bilgilerine yer verilemez. (3) Kentsel alanlarda ve sokak görüntülerinde, her türlü röportaj uygulamasında ve haber değeri taşıyan sportif, kültürel ve sanatsal etkinliklerin yapıldığı mekanlarda yer alan isim, marka, logo veya diğer ayırt edici şekil veya ifadeler ile ticaret unvanı veya işletme adlarına ait tabela veya afiş gibi unsurlar abartılı biçimde gösterilemez. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun için tıklayın |
