BBC’ye konuşan Malpass “Ukrayna’daki savaş dünya için kötü bir zamanda, enflasyonun halihazırda yükselmekte olduğu bir anda geldi” dedi.
En büyük endişelerinin savaşın neden olduğu ölümler olduğunu belirten Malpass, savaşın ekonomik etkilerinin Ukrayna sınırlarının çok ötesinde de hissedileceğini, artan enerji fiyatlarının ve enflasyonun en çok yoksulları etkileyeceğini söyledi:
“Artan gıda fiyatları özellikle de yoksul ülkelerdeki insanlar için büyük bir sorun.”
Gıda arzı
Malpass, Ukrayna ve Rusya’nın büyük gıda üreticileri olduğuna dikkat çekiyor. Ukrayna dünyanın en büyük ayçiçek yağı üreticisi. Rusya da ikinci sırada geliyor.
İki ülke, küresel üretimin yüzde 60’ını gerçekleştiriyor.
JP Morgan verilerine göre küresel buğday ihracatının yüzde 28,9’unu da bu iki ülke sağlıyor.
Rusya, yaptırımlar nedeniyle bu ürünleri ithal etmekte zorlandığı için ihracata da kısıtlama getirdi.
Çatışmalar nedeniyle Ukrayna’nın limanları kapanınca Ukrayna’nın ihracatı da durdu.
Malpass “Ukrayna ve Rusya’dan kesilen arzı telafi etmenin hızlı bir yolu yok. O yüzden fiyatlar artıyor” diyor.
Aynı şeyin Rus enerji arzı için de geçerli olduğunu, bunun özellikle de Batı Avrupa’ya zarar verdiğini söylüyor.
Avrupa Birliği’ndeki elektrik üretiminin yüzde 39’u fosil yakıt kullanarak gerçekleşiyor ve AB en fazla doğal gaz ve petrolü Rusya’dan alıyor.
Malpass, AB’nin enerji kaynaklarını çeşitlendirme çalışmalarına hız verdiğini, bunun sonucunda Putin hükümetinin pazarlarının bir kısmını kalıcı olarak kaybedebileceğini belirtiyor.
Rusya’nın yaşayacağı böylesi bir gelir kaybı ülkedeki hayat kalitesini düşüreceği gibi, Rus rublesinin değerini azaltarak enflasyonun yükselmesine de yol açabilir.
Dünya Bankası 2014’ten bu yana Ukrayna ekonomisine 7,9 milyar dolarlık bir kaynak sağladı.
Bu para enerji ve bankacılık sektörlerinde özelleştirme ve tarımda verimliliği artırma gibi ekonomik reformlar için kullanıldı.
‘Yeniden inşa yıllar sürecek’
Rusya’nın işgalinden bir ay önce, Ukrayna Merkez Bankası 180 milyar dolarlık ekonomisinin bu yıl yüzde 3,4 büyüyeceğini tahmin etmişti.
Fakat Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’in Ekonomi Danışmanı Aleksandr Rodnyanski “Savaş, ekonomimiz için ve bölgenin geneli için felaket oldu” diyor ve ekliyor:
“Yollarımız, köprülerimiz ve altyapımız imha edildi. Savaştan sonra bunların yeniden inşası yıllar alacak.
“Boyutunu şimdiden kestirmek zor ama ekonomimiz savaşın ilk haftasında olanlar nedeniyle küçüldü bile.”
Çok sayıda kişinin ülkeyi terk etmesi veya savaşa katılması iş gücünün keskin bir şekilde azalmasına yol açtı.
Bu da ekonomiyi etkiliyor.
Rodnyanski, kritik enerji ve gıda arzında aksamalar yaşandığını söylüyor ve “Üretim çöküyor” diyor.
Nestle ve Carlsberg gibi büyük Batılı şirketlerin Ukrayna’daki geniş operasyonları savaştan etkilenmiş durumda.
Son yıllarda artan yabancı yatırım Ukrayna ekonomisinin dönüşümüne katkıda bulundu. Buna Dünya Bankası ve IMF’nin şart koştuğu bir yolsuzluk operasyonu da eşlik etti.
Rodnyanski, Ukrayna ekonomisindeki dönüşümün “Ukrayna halkının AB ile entegre olma, Avrupa ailesinin bir parçası haline gelme, demokratik, güçlü ve ekonomik olarak özgür bir ülke haline gelme iradesini gösterdiğini” söylüyor:
“Ülkemizdeki gelişmeler Rusya’dakilerin tam tersi. Belki de Rusya liderinin Ukrayna ve Ukrayna’nın savunduğu değerlerden bu kadar nefret etmesinin nedenlerinden biri de bu.”
Malpass savaşın Ukrayna ekonomisinin uzun vadeli dönüşümüne ve bundan fayda gören insanlara zarar vermesinden endişe ediyor.
Dünya Bankası’nın Ukrayna’ya 350 milyon dolarlık bir yardım paketi açıklamasının arkasında da bu neden yatıyor.
Malpass “Bu Ukrayna bütçesine yardımcı olacak” diyor.
Bu paket savaş nedeniyle vergi gelirleri azalırken hükümetin maaşları ödemesine ve acil ihtiyaçlarını karşılamasına katkıda bulunacak.
Malpass savaş Ukrayna’daki milyonlarca kişinin hayatını riske sokarken Rusya’nın da Ukrayna’yı ekonomik olarak kendine bağlamaya çalışabileceğini söylüyor:
“Rusya’da yanlış ekonomi yönetiminin de etkisiyle kişi başı gelir Çin’deknin gerisine düştü. Bunda Putin’in 2000’den bugüne kadar karar mekanizmalarını merkezileştirilmesinin de etkisi oldu.
“Şimdi Ukrayna’nın da aynı şekilde yönetilme riski bulunuyor.”
KAYNAK: BBC TÜRKÇE
