Almanya’da eğitim teşvik reformu kapsamında üniversiteye yeni başlayan dar gelirli öğrencilere bin euroluk bir yardım öngörülüyor. Öğrenim kredisinde artışa gidilmemesi ise tepki çekti.
Almanya’da koalisyon hükümeti, bir kereye mahsus enerji ve yakıt yardımı ile 18 yaşına basan gençlere kültür kartı desteğinden sonra üniversitelilere başlangıç yardımı verilmesi için de kolları sıvadı. Üniversiteye yeni başlayan dar gelirli gençlere bir kereye mahsus maddi yardımı da kapsayan reform taslağı kabineden geçti.
Sosyal Demokrat Parti (SPD), Yeşiller ve Hür Demokrat Parti’den (FDP) oluşan üçlü koalisyonun Eğitim Bakanı Bettina Stark-Watzinger, Çarşamba günü kabineden geçen reform paketinin tanıtımı sırasında yaptığı açıklamada, “Üniversite eğitimi ebeveynlerin gelirine bağlı olmamalıdır” diye konuştu. Kabinede kabul edilen yasa taslağının Federal Meclis’te görüşülmesi sırasında detaylarında değişiklikler yapılmasının da muhtemel olduğu belirtiliyor.
Paketteki en dikkat çekici değişiklik, dar gelirli öğrencilere bin euroluk bir “üniversiteye başlama yardımı” öngörmesi. Federal hükümet, kabul edilen eğitim teşvik reformu ile yüksek okula başlayan ve ailesi çocuk parası veya kira yardımı gibi kimi sosyal yardımlardan da faydalanmak durumunda olan 25 yaş altı bütün gençlerin bu yeni yardımdan tek sefere mahsus faydalanmasını amaçlıyor. Hükümetin yaptırdığı hesaplara göre yılda yaklaşık 15 bin dar gelirli öğrenci söz konusu üniversiteye başlama yardımından yararlanacak. Geçen yıl üniversiteye başlayan genç sayısı ise 480 bin olarak açıklandı.
Dar gelirli ailelerin çocuklarına bin euro destek
Bin euro degerindeki yardım ile dar gelirli ailelerden gelen öğrencilerin üniversiteye başlarken laptop, kitap gibi ihtiyaçlarını temin etmeleri ve öğrenim görecekleri şehre taşınmayla da doğan maddi yükün hafifletililmesi amaçlanıyor.
Kabineden geçen reformda, öğrencilere Federal Eğitim Teşvik Yasası (Bafög) çerçevesinde sağlanan aylık öğrenim kredisinde ise ilk etapta bir artış öngörülmüyor. Son yıllarda yükselen enflasyon ve artan yaşam giderlerine karşın öğrenim kredisinin artırılmamasına, sendikalar, dernekler, öğrenci temsilcilikleri ve muhalefetin yanı sıra, koalisyon içinden de eleştiriler geldi.
Hükümet ortağı SPD ve Yeşiller partili milletvekilleri, Almanya’da artan kiralara ve enflasyona dikkat çekerek öğrenim kredisi miktarında da artış yapılması gerektiğini savunuyor. Ancak Maliye Bakanlığı’nı elinde tutan koalisyonun küçük ortağı FDP, sosyal yardımlardaki artışa karşı çıkıyor.
Reformu “çok az ve çok geç” olarak nitelendiren muhalefet de öngörülen yardım oranlarının “öğrencilerin yaşamlarının gerçekliklerine göre” uygun düzenlenmesini talep etti.
Sosyal adalet ve fırsat eşitliğine yönelik çalışmalar yürüten Almanya Parite Refah Derneği, ülkedeki öğrenciler arasında var olan yoksulluk seviyesine dikkat çekerek öğrenim kredisinin 800 euro, ilaveten barınma masrafı şeklinde güncellenmesini talep etti. 2 bin yerel temsilciğili bulunan bir diğer yardımlaşma birliği SoVDK da “öğrencileri ebeveynlerinden finansal olarak bağımsız kılacak” bir destek verilmesi çağrısında bulundu. Derneğin Yönetim Kurulu Başkanı Michaela Engelmeier, Funke Medya Grubu‘na yaptığı açıklamada, 452 euroluk temel gereksinim miktarının asgari geçim düzeyini bile sağlamadığını ve birçok yerde barınma için öngörülen 360 euronun oda kiralamak için bile yeterli olmadığını söyledi.
Eğitim ve Bilim Sendikası (GEW) ise, hükümeti öğrencileri sıfır artışla başından savmakla suçlayarak, Federal Meclis’i tasarıyı kapsamlı biçimde gözden geçirmeye çağırdı.
Yarısı gençlere “hediye”
Federal Eğitim Teşvik Yasası (Bafög) çerçevesinde öğrencilere verilen aylık öğrenim kredisi son olarak 2022/2023 öğretim yılında yüzde 5,75’lik oranında artırıldı. Uygulamaya göre, üniversiteye giden ve ailesinin yanında yaşayanlar için ayda 452 euro temel gereksinim ücreti, ilaveten 59 euro barınma ücreti şeklinde öngörülen kredi miktarı, kendi evinde yaşayanlar için 452 euro artı 360 euro barınma masrafı olarak veriliyor. Ancak verilecek kredi miktarı; öğrencinin mal varlığı, gelir düzeyi, ebeveynlerin ve eşlerin geliri dikkate alınarak bireysel olarak hesaplanıyor.
Almanya’da öğrenim kredisi alan genclerin sayısı son yıllarda düşüş kaydetti. Federal İstatistik Dairesi’nin verilerine göre 2022 yılında 630 bin öğrenci öğrenim kredisi aldı. On yıl önce bu sayı 979 bin olarak açıklanmıştı.
1971’de yürürlüğe girdiğinden bu yana defalarca reforme edilen Bafög, 1990 yılından bu yana öğrencilerin aldıkları kredinin yarısını geri ödemesini öngörüyor. Diğer yarısı ise gençlere “hediye” ediliyor. Öğrencinin mezuniyetinden yaklaşık beş yıl sonra ödenmeye başlanıyor ve en fazla 20 yılda da tamamlanması gerekiyor.
Esneklik yarıyılı
Federal Eğitim Teşvik Yasası’ndaki (Bafög) reformda yer alan bir diğer düzenleme de “esneklik yarıyılı”. Öğrenciler, üniversite eğitimlerini bir dönem uzatmak zorunda kalacaksa üzerindeki baskıyı azaltmak ve gencin bitirme tezine odaklanmasını sağlamak amacıyla uzatılan o sömestr için de öğrenim kredisi hakkı sürecek. Ayrıca öğrenim kredisi hakkı etkilenmeden bölüm değiştirmesi de kolaylaşacak.
1971’de yürürlüğe girdiğinden bu yana defalarca reforme edilen düzenleme, 1990 yılından bu yana öğrencilerin aldıkları kredinin yarısını geri ödemesini öngörüyor. Diğer yarısı ise “hediye” olarak niteleniyor. Öğrencinin mezuniyetinden yaklaşık beş yıl sonra ödenmeye başlanması ve en fazla 20 yılda tamamlanması gerekiyor.
