Merkez Bankası’nın yeni başkanı Fatih Karahan, 2024’ün ilk enflasyon raporu bilgilendirme toplantısında konuştu. 2024 enflasyon tahmini yüzde 36 olarak korundu. Karahan, “2024, 2025, 2026 yıl sonu enflasyon tahmini önceki rapordaki haliyle korundu. 2024 yıl sonu yüzde 36, 2025 yıl sonu ise yüzde 14 olarak tahmin edilmiştir” dedi.
TCMB Başkanı Fatih Karahan’ın konuşmasından satır başları şöyle:
“Merkez Bankası olarak güçlü ekibimizle birlikte dezenflasyonu tesis etmeye yönelik çalışmalarımıza kararlılıkla devam edeceğiz.
Kalıcı fiyat istikrarına ulaşana kadar duruşumuzu sürdüreceğiz
Enflasyon hedeflerimizle uyumlu seviyelere gelene kadar parasal sıkılığı korumakta kararlıyız. Enflasyon beklentilerini ve fiyatlama davranışlarını yakından takip ediyoruz. Enflasyon görünümünde herhangi bir bozulmaya kesinlikle izin vermeyeceğiz.
Kalıcı fiyat istikrarına ulaşana kadar politika duruşumuzu sürdürerek enflasyonu tahmin ettiğimiz patikaya düşürecek ve orta vadede ekonomimizi kalıcı fiyat istikrarına ulaştıracağız.
Küresel ölçekte parasal sıkılığın korunacağı değerlendirilmekte
Küresel olarak önümüzdeki dönemde faiz indirimlerinin zamanlaması ve hızı önem kazanmıştır. Merkez Bankalarının indirim süreçlerini kademeli bir şekilde sürdürecekleri ve küresel ölçekte parasal sıkılığın korunacağı değerlendirilmektedir.
Son çeyrekte enflasyon tahminler ile tutarlı
2023’ün son çeyreğinde enflasyon, önceki rapor tahminleri ile tutarlı seyretti. Talep koşulları enflasyonu 1 puan aşağı çekti. Perakende satışların mevcut seviyesinin hala dirençli olduğunu değerlendiriyoruz.
Sıkılaştırma adımları ile talepte dengelenme süreci başladı. Parasal duruşumuzu korumakta kararlıyız.
İthalat eğilimi zayıfladı
Son dönemde ithalat eğilimi zayıflamıştır. Otomobil ithalatının artışı da bu dönemde hız kesmiştir.
Ocak ayı geçici verileri dış ticaret eğiliminde iyileşmenin devam ettiğini gösteriyor. Cari dengede iyileşmenin devamını öngörüyoruz.
Hizmet enflasyonunda katılık sürüyor
Hizmet enflasyonu eğiliminde son çeyrekte yavaşlama kaydedilmesine rağmen katılık sürmektedir. Hizmet enflasyonundaki katılığın önemli bir bileşeni kiralardır.
Konut piyasası gelişmeleri öncü göstergeleri olarak yakından takip ediliyor. Büyük kentlerde konut fiyatlarında artış hızı belirgin şekilde yavaşladı.
“Enflasyonun ana eğilimi üzerinde riskler söz konusu”
Enflasyon beklentilerinin seviyesi ve dağılımı önemli ölçüde iyileşmiştir. Beklentilerin tahmin aralığına yakınsaması para politikasının duruşu açısından önemli bir ölçüttür.
Ücret, fiyat ayarlamaları etkisi ile hizmet grubunda aylık tüfe tahminlerimizin üzerinde geldi.
Göstergeler tahmin ettimizden daha fazla gerilemiş bir enflasyon ana eğilimini işaret ediyor. Enflasyonun ana eğilimi üzerinde riskler de söz konusu.
“KKM’nin azalmasına yönelik uygulamalara devam ediliyor”
KKM’nin azalmasına ve TL mevduatın payının artmasına yönelik uygulamalara devam edilmektedir. 2023 yıl sonu itibarıyla 290 milyar TL olan TL depo alım ihalesi bakiyesi Ocak ayında 603 milyar TL’ye çıktıktan sonra 5 Şubat itibarıyla 100 milyar TL’ye gerilemiştir.
“Politika faizi mevcut seviyede gerektikçe kalacaktır”
Politika faizinin mevcut seviyesi gerektiği müddetçe sürdürülecektir. İki ana koşul var. İlki. Aylık enflasyonun ana eğilimin belirgin düşüş göstermesidir. İkincisi ise enflasyon beklentilerinin öngörülen tahmin aralığına yakınsamasıdır.
Politika faizinin ocakta ulaştığı seviye ve attığımız destekleyici adımlarla dezenflasyonun tesisi için gerekli parasal sıkılığa ulaştık.
“Ocakta TL mevduat payındaki artış yavaşladı”
Likidite sterilizasyonuna ön alıcı bir anlayışla ve güçlü şekilde devam edeceğiz. TL mevduat faizleri yeniden artmaya başladı. Ocak ayında TL mevduat payındaki artışın yavaşladığını gözlemledik.
Son düzenlemeler ile TL mevduatın payının artırılması ve KKM’den TL mevduata geçişin desteklenmesi ile parasal aktarımın güçlendirilmesi hedeflenmektedir.
Son 5 ayda TL mevduat 2,4 trilyon TL artmış KKM 910 milyar TL azalmış, yabancı para mevduat 1,3 milyar dolar, parite ve fiyat etkisinden arındırılmış olarak 3,6 milyar dolar azalmıştır. TL mevduat payı yüzde 43’e yükselirken KKM payı yüzde 16’ya gerilemiştir.
Enflasyon tahminleri korundu
2024, 2025 ve 2026 yıl sonu enflasyon tahminleri bir önceki rapordaki haliyle korunmuştur. 2024 yıl sonu tahmini yüzde 36, 2025 yıl sonu tahmini ise yüzde 14 olarak kalmıştır.
Tahmin aralıklarının alt ve üst noktaları da 2024 yılı için yüzde 30 ve 42, 2025 yılı için ise yüzde 7 ve 21’e tekabül etmektedir. Enflasyonun 2026 yılını tek haneli seviyelere gerileyerek yüzde 9 ile tamamlaması, orta vadede ise yüzde 5 hedefinde istikrar kazanması öngörülmektedir.
“Enflasyon mayısta zirve yapacak”
Enflasyon mayıs ayında zirve yapacak, dezenflasyon 2024’ün ikinci yarısında başlayacak. Ortalama aylık enflasyon yılın son çeyreğinde yüzde 1,5 civarına gerileyecek.
Görevimiz ve amacımız enflasyonu hedeflediğimiz patikada düşürmektir.”
“Geçinebiliyor musunuz?” sorusuna cevap vermedi
Karahan, bir gazetecinin önceki başkan Hafize Gaye Erkan’ın kiralardan şikayet ederek geçinemediği yönündeki açıklamasını hatırlatarak yönelttiği “Siz geçinebiliyor musunuz?” sorusuna yanıt vermedi. Karahan aynı gazetecinin, bir personelin Gaye Erkan’ın babası tarafından Merkez Bankası’ndan kovulduğu yönündeki iddiasına ilişkin “Atılan personel konusunda herhangi bir işlem yapacak mısınız?” sorusunu da cevapsız bıraktı. Karahan, “Söylediğim gibi burada enflşasyon konuşmak için toplandık, dolayısıyla diğer sorularınızı cevaplamayacağım. Enflasyona yönelik, rezervlere yönelik sorularınız olursa tabii ki konuşabiliriz” dedi.
Karahan elektrik ve doğalgaza zam beklediklerini kabul etti
Karahan, elektrik ve doğalgazda zam beklediklerini kabul ederek, bunu enflasyon tahminleri yaparken hesaba kattıklarını söyledi.
Karahan’a “Sunumunuzda ocak ayına özellikle dikkat çektiniz enflasyondaki artışla ilgili ama önümüzde bir yerel seçim var. Uzun süredir enerji fiyatlarında artış yapılmıyor. Bu artışların seçim sonrasına ertelendiğine vurgu yapılıyor. Seçim sonrasında özellikle doğalgaz ve elektrik fiyatlarında bir artışın enflasyona etkisi nasıl olacaktır? Siz mayıstan sonra bir düşüş bekliyorsunuz ama seçim sonrasına ertelenen zamların etkisi nasıl olacak?” sorusu yöneltildi.
Karahan’ın soruya, “Tabii biz enflasyon tahminlerimizi yaparken, birçok kalemde yapılabilecek zamları, bu yönetilen yönlendirilen ürünlerdeki zamlar için bir projeksiyonda bulunuyoruz. Burada tabii öne çıkan enerji fiyatları olacak. Elektrik ve doğalgazda bir düzenleme yapılması bekleniyor.
Bu çerçevede biz patikamızı oluştururken OVP’yi kullandık. OVP’deki varsayımların gerçekleşeceğini düşünüyoruz. Tahminlerimizi yaparken de bu fiyatlarda bir miktar güncelleme olacağını öngördük ve bunu da tahminlerimize yansıttık” diye cevap verdi.
TCMB Başkanı Karahan’ın sunumunun sona ermesinin ardından soru-cevap bölümüne geçildi.
EKONOMİ Gazetesinden Mehmet Kaya, Başkan Karahan’a sorusunu şöyle aktardı: Likidite sterilazasyonuna önceki sunuşlardan çok daha fazla yer ayırdınız. Önümüzdeki aylarda özellikle Hazine ödemelerinden kaynaklı gelecek olan paradan söz ediyorsunuz. İkincisi Merkez Bankası’nın kârından avans alınması uygulaması genel kurul öncesi devam ediyor. Likide bağlamında hükümet o aracı kullanacak mı? Merkez Bankası karından avans verecek mi?
TCMB Başkanı Karahan şöyle cevapladı: Likidite yönetimi son dönemde oldukça önemli. KKM kaynaklı kur farkı kaynaklı ödemeler sistemik olarak dönem dönem likidite fazlasına yol açıyor. Bu da mevduat faizlerini aşağı yönlü gelmesine sebep olabiliyor. Ocak ayında bunu gördük. Parasal aktarımın tesisi için. Bunu iki şekilde yapıyoruz. Sistemik olanı yönetmen için zorunlu karşılıkları kullandık. 1 trilyonluk seviyeye ulaştık. Bu banka bilançoları için oldukça yüksek bir seviye. Bankaların bunu yönetmeni zorlaştı. Bankaların bunu yönetmesi için çözümü mevduat faizlerini aşağı çekmekte buldular.
Dolayısıyla hızlı şeklide teşhis koyduk. Ve yaptığımız düzenlemelerle banklara zorunlu karşılıklar için bir faiz ödemesi yapmaya karar verdik. Üç günlük veriler bu düzenlemenin doğru yönde olduğunu gösteriyor.
Depo ihaleleri de oldukça başarılı gidiyor. Depo talebinde azalma söz konusu. Ama dediğim gibi sistemde tek hedefimiz olmadığı için, bir yandan TL ‘ye geçişi sağlamamız gerekiyor, bir taraftan KKM’yi azaltmamız gerekiyor. Bir taraftan rezerv biriktirmemiz gerekiyor. Son düzenleme ağustos sonunda yaptığımız düzenleme kadar önemli. İleride çok faydasını göreceğimizi düşünüyorum.
Fatih Karahan ‘Geçinebiliyor musunuz’ sorusunu es geçti
Merkez Bankası (MB) Başkanı Fatih Karahan “Geçinebiliyor musunuz” sorusunu yanıtsız bıraktı.
Merkez Bankası bugün yılın ilk enflasyon raporunu açıkladı. Rapor açıklandıktan sonra Fatih Karahan gazetecilerin sorularını yanıtladı.
Sözcü Gazetesi muhabiri Erdoğan Süzer Karahan’a “Geçinebiliyor musunuz” diye sordu. Karahan’sa “Burada enflasyon konuşmak için toplandık, bu yüzden diğer sorularınızı cevaplamayacağım” yanıtını verdi.
Karahan’ın selefi Hafize Gaye Erkan Hürriyet Gazetesi’nden Ahmet Hakan’a verdiği röportajda İstanbul’daki ev fiyatlarının yüksek olduğunu, bu nedenle ev bulamayıp annesinin yanına yerleştiğini belirtmişti. Aynı röportajda Erkan, kapıcısı ‘Sadık Abi’yle yaşadığı diyaloğu da paylaşmıştı. Erkan fiyatların düştüğünü iddia ederken ‘Sadık Abi’ inmediğini söylüyordu.
Yeni başkan Karahan, Gaye Erkan sorusunu pas geçti
Başkan Karahan, eski TCMB Başkanı Hafize Gaye Erkan dönemine ilişkin sorularını yanıtlamaktan kaçındı.
Başkan Karahan’a yöneltilen iki soru şöyleydi:
* Bir önceki başkan döneminde atılan personel konusunda herhangi bir işlem yapmayı düşünüyor musunuz? İade edilmesi konusunda bir çalışmanız olacak mı?
* Masamda milyar dolarlar var demişti. Bu milyar doların akıbeti nedir? Sizin de çekmecenizde milyar dolarlar var mı?
Başkan Karahan bu iki soruyu, “Enflasyon konuşmak için toplandık. Dolayısıyla diğer soruları cevaplamayacağız” şeklinde yanıtladı.
