CHP Kahramanmaraş Milletvekili Ali Öztunç, bankaların artan kâr oranları ile vatandaşın bankalara olan borçlarındaki artışlar hakkında açıklama yaptı.
Öztunç, bankacılık sektörünün bu yılın ilk 10 aylık döneminde net kârını geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 44,7 oranında artırarak 486 milyar liraya kadar çıkardığını, bankacılık sektörünün tarihinin en karlı dönemini yaşadığını 2023 yılının ilk 10 ayında 335,9 milyar, yılın tamamında ise 433,5 milyar lira kâr etiğini ve aynı dönemde kamu bankalarının net kârını yüzde 43,6 artırarak 119,3 milyar liraya, yerli ve yabancı sermayeli özel bankaların net kârını ise yüzde 45 oranında artırarak 366,8 milyar liraya kadar çıkardığını kaydetti.
Öztunç açıklamasında şunları kaydetti:
“Küçük ve orta boy işletmelerin bankacılık sektörüne olan borçlarının bu yılın ilk 10 aylık döneminde yüzde 48,3 oranında artarak 3,1 trilyon liraya kadar yükseldi. Yıl başından eylül ayı sonuna kadar azalma eğiliminde olan KOBİ’lerin vadesinde ödeyemedikleri, bu nedenle takibe alınan kredi borçları ise ekimde 1 milyar liraya yakın artarak 51,6 milyar liraya çıktı. 298 bin KOBİ bankaların takibine düşmüş durumda.
Tarım sektörü
Tarım sektörünün bankacılık sistemine olan kredi borçları da bu yılın ilk on aylık döneminde yüzde 67,5 oranında artarak 551,1 milyar liraya kadar yükseldi. Tarım sektörü kredileri ortalamanın üzerinde büyüdü. Tarım sektörünün kamu bankalarına olan kredi borcu bu dönemde yüzde 77,1 oranında artarak 468,4 milyar liraya yükselirken, özel bankalara olan kredi borçlarındaki büyüme ise yüzde 28,2 oldu. Özel bankaların tarım sektöründen olan kredi alacaklarının bakiyesi ekim sonu itibariyle 82,7 milyar lira düzeyine çıktı. Tarım sektörünün bu borcunun 2 milyar liralık kısmı, zamanında ödenmediği için bankalar tarafından takibe alınan borçlardan oluşuyor.”
“Vatandaşın borcu 2 trilyon 523 milyar lira”
Vatandaşın rekor yüksek faizlere rağmen bankalara borçlanmaktan başka çaresi kalmadığını vurgulayan Öztunç, açıklamasında şu ifadelere yer verdi:
“Vatandaşların bankalar ve finans kuruluşlarına olan bireysel kredi ve kredi kartı borç bakiyesinin kredi faizlerindeki rekor yükselişe rağmen artışını sürdürüyor. Bankaların bireysel kredi ve kredi kartları nedeniyle vatandaşlardan olan alacaklarının bakiyesi 17 – 24 Kasım haftasında 45,6 milyar lira artarak 2 trilyon 523 milyar liraya kadar yükseldi ve söz konusu haftada tüketici kredilerinde 13,4 milyar liralık, kredi kartı borç bakiyesinde ise 32,3 milyar liralık artış yaşandı. Yılbaşından bu yana tüketici kredileri yüzde 35 oranında artarak 1 trilyon 512 milyar liraya, tüketim harcamalarıyla doğrudan ilişkili olan kredi kartı borç bakiyesi ise yüzde 133 oranında artarak 1 trilyon 57 milyar liraya yükselmesi vatandaşın ne kadar vahim bir durumda olduğunun açık bir göstergesidir.”
“84 milyar liraya yakın icralık kredi borcu”
Bankaların vatandaşlardan zamanında tahsil edilemediği için icra takibi başlattıkları alacaklarında yılbaşından bu yana 12,8 milyar liralık artış yaşandığını kaydeden Öztunç şunları söyledi:
“Merkez Bankası’nın hazırladığı Finansal İstikrar Raporuna göre, varlık yönetim şirketlerinin kontrolünde 41 milyar liralık bir batık tüketici kredisi alacağı bulunuyor. Dolayısıyla vatandaşların faizleri ve icra masrafları hariç 84 milyar liraya yakın icralık kredi borcu bulunuyor. Ayrıca vatandaşların TOKİ’ye de 59 milyar liralık taksitli konut borcu bulunuyor.
BDDK’nın bankacılık sektörüne ilişkin verilerinden yapılan hesaplamalara göre ise vatandaşlar bu yıl ocak-ekim döneminde bireysel krediler ve kredi kartı borç bakiyeleri için bankacılık sektörüne 282,1 milyar lira faiz ödedi. Bankalara ödenen faiz geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 91,1 oranında artmıştır. Hem borç bakiyelerindeki artış hem de faiz oranlarının yükselmesi vatandaşların faiz yükünü arttırıyor ve bu nedenle de vatandaşlar giderek gelirinin daha büyük bir kısmını faize ayırmak zorunda kalıyor.”
