Filistin Başbakanı Muhammed Iştiyye, Gazze’deki savaş sona erdikten sonra Batı Şeria’yı da içine alan kapsamlı bir anlaşma yapılmadan Gazze’nin yönetimini devralmayacaklarını söyledi.
İki devletli çözümü içeren “hakiki bir barış sürecine” dönülmeden Filistin Yönetimi’nin İsrail’le işbirliği yapmayacağını belirten Iştiyye, “Filistin Yönetimi bir F-16’nın ya da İsrail tankının üzerindeymiş gibi, Batı Şeria’da siyasi çözüm olmadan Gazze’ye gidip orayı mı yönetecek? Bunu kabul etmiyorum. Başkanımız Mahmud Abbas da bunu kabul etmiyor. Hiçbirimiz bunu kabul etmeyeceğiz” ifadelerini kullandı.
İsrailli sivil ve askeri yetkililer, Gazze’deki savaşın sona ermesinin ardından bir çeşit geçiş yönetimi kurmayı hedeflediklerini, Filistin Yönetimi’nin bölgedeki hakimiyetinin yeniden tesis edilmesini hedefleyen bu geçiş yönetimine bazı Arap ülkelerinin de dahil olabileceğini belirtmişti.
İsrail’in planına karşı çıkan Iştiyye, “Kapsamlı ve barışçıl bir vizyona ihtiyacımız olduğunu düşünüyorum. Batı Şeria’nın çözüme ihtiyacı var. Ardından iki devletli çözüm çerçevesinde Gazze ona bağlanabilir” diye konuştu.
Batı Şeria’da geride kalan üç haftada İsrail güvenlik güçleri ve Yahudi yerleşimcilerin 110 Filistinliyi öldürdüğünü belirten Iştiyye, önceliklerinin Gazze’ye yönelik bombardımanın ve Batı Şeria’daki şiddet dalgasının durdurulması olduğunu belirtti.
İsrail’in Hamas’ın yerine bölgeyi yönetecek birilerine ihtiyaç duymasının iki devletli çözüme dönüş için bir fırsat sunduğunu belirten Iştiyye, “Bizim için, İsrailliler, Amerikalılar, Avrupalılar ve herkes için asıl soru şu; bu felaketten nasıl barış fırsatı çıkarabiliriz?” dedi.
Filistin Yönetimi 2005’te İsrail’in Gazze’den çekilmesinin ardından yönetimi devralmış ancak 2007’de yönetimi ele geçiren Hamas tarafından bölgeden çıkarılmıştı. Hamas’ın Gazze’de yönetimi devralmasının ardından Mahmud Abbas liderliğindeki Filistin Yönetimi’nin bölgede bir etkisi kalmamıştı.
“Araplar bizden bıktı”
10 Kasım’da bir Arap zirvesi düzenlemesi için çağrı yaptıklarını hatırlatan Iştiyye, bu zirveden tüm Arap ülkelerinin ortak bir pozisyonla çıkmasını beklediğini söyledi.
Arap ülkelerinde, Filistin için siyasi çözüm olmadan bölgede barış olamayacağı yönündeki farkındalığın arttığını belirten Iştiyye, “Dürüst olmam gerekirse Araplar gerçekten bizden bıktı. Filistin sorununun çözüldüğünü görmek istiyorlar çünkü onlara acı veriyoruz” ifadelerini kullandı.
Kalıcı bir barış anlaşması için ABD yönetiminin liderlik göstermesi gerektiğini belirten Filistin Başbakanı, Joe Biden’ın son yıllarda bir Ortadoğu barış planı olmadan göreve gelen ilk ABD Başkanı olduğuna dikkat çekti.
Iştiyye, “Bir barış elçisi bile atamadı ve asla tutmadığı sözler verdi. Yahudi yerleşimlerine karşı olduğunu söylüyor ama ne yaptı? İsrail’i fonlamaya devam etti. İki devletli çözümden yanasınız ama İsrail bunu her gün yok ediyor ve siz hiçbir şey yapmıyorsunuz. Kudüs’teki Amerikan konsolosluğunu yeniden açacağını söyledi. Görev süresi bitecek ama bunu yapmadı. Bu durum öfke yarattı” diye konuştu.
Biden yönetimi, göreve geldikten kısa bir süre sonra Trump döneminde kapatılan Kudüs’teki Filistinlilere hizmet veren konsolosluğu açacaklarını duyurmuş ancak daha sonra bu konuda bir adım atmamıştı.
Batı Şeria’da faaliyet gösteren Filistin Yönetimi’nin Filistinlilerin hayatlarını savunamadığı için öfke ve eleştiriyle karşılaştığının hatırlatılması üzerine Iştiyye, şiddet karşıtı olmayı, popülerlik için feda edemeyeceklerini söyledi.
Iştiyye, “Abbas bir dakika içinde popüler olabilir. ‘Tamam, Filistin güvenlik güçlerine İsraillileri vurma emri verdim’ diyebilir. Ama o gerçekçi bir adam” ifadelerini kullandı.
Hamas da Filistin Yönetimi’nden şikayetçi
Hamas Uluslararası İlişkiler Ofisi Başkanı Musa Ebu Merzuk, Hizbullah’tan çok şey beklediklerini, Filistin Yönetimi’nin sergilediği tutum karşısında da şaşkın olduklarını söyledi.
Ebu Merzuk, Katar merkezli Al Jazeera televizyonuna açıklamalarda bulundu.
Ebu Merzuk, “Hizbullah’tan ve Batı Şeria’daki kardeşlerimizden çok şey bekliyorduk. (Mahmud Abbas liderliğindeki) Filistin yönetimindeki kardeşlerimizin tutumundan utanç duyduk” ifadelerini kullandı.
Filistin Yönetimi’nde bazı yetkililer arasında iyi seslerin olduğunu ancak geri kalan seslerin çok fazla şey iddia etiğini dile getiren Ebu Merzuk, şunları kaydetti:
“Pek çok yabancı bize, Filistin yönetimi üyelerinin ve bazı Arap ülkelerinin gizlice Batı’ya ‘Hamas’ı ortadan kaldırma’ çağrısında bulunduğunu bildirdi.”
İsrail ordusu 7 Ekim’den bu yana vurduğu Gazze’ye yönelik operasyonlarını cuma gecesinden itibaren yoğunlaştırmıştı.
Birleşmiş Milletler’e göre 2,4 milyon kişinin yaşadığı Gazze’de nüfusun yarısından fazlası evlerini terk etmek zorunda kaldı ve binlerce bina saldırılarda yıkıldı.
Gazze Sağlık Bakanlığı’nın verilerine göre İsrail saldırılarında 8 binden fazla kişi hayatını kaybetti.
İsrailli yetkililer, Gazze’den düzenlenen saldırılarda 311’i asker 1400 İsraillinin öldüğü, 5 bin 132 kişinin yaralandığı duyurdu.
