Artan kira fiyatları ve devlet yurtlarının yetersizliği nedeniyle barınma sorunu yaşayan öğrenciler için özel yurtlar, neredeyse zorunlu seçenek haline geldi. Ancak özel yurtların aylık rakamlarının yüksek olması, öğrencilerin zorunlu olarak cemaat ve tarikat yurtlarına yönelmesine yol açtı. Gençlik ve Spor Bakanlığı’nın, protokol yaptığı cemaat ve tarikatlara ait yurtlarda kalan öğrencilere burs vermesi, ailelerin de bu konuda ısrarcı olmasına yol açtı. Söz konusu tarikat ve cemaat yurtlarında kalan öğrencilere dini sohbetlere ve ibadetlere katılmaları zorunlu tutuluyor.
Üniversitelerin açılmasına sayılı günler kala, ailelerinin bulunduğu kentlerden farklı bir kentte okuyacak öğrenciler, barınma sorunu yaşıyor. Kredi ve Yurtlar Kurumu (KYK) yurtlarının kapasitesi 950 bin. Türkiye’de yaklaşık 7 milyon üniversite öğrencisi bulunuyor. Artan kira fiyatları öğrencilerin eve çıkmasını zorlaştırdı. Bu durum, öğrencilerin çok büyük bir bölümünün özel yurtlara başvurmasına yol açtı. Ancak özel yurtların fiyatları da fahiş biçimde arttı. Ankara, İstanbul ve İzmir’deki özel yurtların fiyatları yıllık 50 bin ila 160 bin lira arasında değişen rakamlara yükseldi. Yurt masrafını karşılayacak durumu olmayan öğrenciler, bu nedenle tarikat ve cemaat yurtlarına yönelmek zorunda kaldı.
Zorunlu dini eğitim ve ibadet
Tarikat ve cemaatlerin büyük bir bölümünün Gençlik ve Spor Bakanlığı ile yaptıkları protokol doğrultusunda açtıkları vakıf yurtları bulunuyor. Bu yurtlarda öğrencilere ibadet ve dini derslere katılmak zorunlu tutuluyor. Bazı yurtların internet sitelerinde dini eğitim verildiği yazıyor, bazılarında ise yurt görevlileri kayıt yaptırmak isteyen öğrencileri bu konuda bilgilendiriyor.
Söz konusu yurtlardan bazılarında koşullar şöyle:
Nur Cemaati’ne bağlı Hayrat Vakfı’nın Ankara Keçiören’de bulunan Marifet Erkek Öğrenci Yurdu’nda öğrencilerin namaz ibadetlerini toplu olarak kılması zorunlu. Bu yurtta kalmak isteyen öğrencilere kahvaltı ve akşam yemeklerini toplu olarak yemeleri de zorunlu tutuluyor. Yurda kaydolacak öğrenciler için haftada iki kez, “ilim ve irfan sahibi” olduğu belirtilen hocaların verdiği dini derslere katılma şartı da var.
Bakanlık bursu
İnsan Eğitim, Kültür ve Yardımlaşma Vakfı’na (İnsan Vakfı) bağlı Bakırköy Kız Öğrenci Yurdu’nda öğrencilere Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından burs desteği veriliyor. Geçen sene 2 bin lira olan bursun bu sene 3 bin 500 ile 4 bin lira arasında bir rakama yükseleceği ifade ediliyor.
Yurdun internet sitesinde Kur’an ve hafızlık dersi verildiği, haftada bir kez dini konularda sohbetler yapıldığı bilgileri mevcut. Kayıt sırasında görevliler sohbetlerin zorunlu olduğunu belirterek, “Dışarıdan konuğumuz geliyor ve karşısında katılımcı görmek istiyor. Konuğa ayıp olmaması ve sohbetler faydalı olduğu için öğrencilerin sohbetlere katılmasını istiyoruz” açıklamasını yapıyor.
Geçtiğimiz yıl söz konusu vakıf ile Milli Eğitim Bakanlığı arasında, İzmir’deki bir binanın 25 yıllığına, imam hatip okulu öğrencileri için yurt olarak kullanılabilmesine yönelik protokol imzalanmış, Eğitim Sen’in açtığı dava sonunda protokol iptal edilmişti.
Işıkçılar Cemaati’ne bağlı İhlas Vakfı’nda öğrencilere Gençlik ve Spor İl Müdürlükleri tarafından geri ödemesiz, “beslenme ve barınma bursu” sağlanıyor. Vakfın internet sitesinde öğrencilere yaklaşık yüzde 70 karşılıksız devlet desteği sağlandığı belirtiliyor.
Vakfın Türkiye’de 36 yükseköğretim öğrenci yurdu bulunuyor. İnternette yazan yorumlara göre, yurtta toplu ibadet etmek ve sohbetlere katılmak zorunlu, bu şartları sağlamayan öğrenciler bir sonraki sene yurtta kalamıyor.
Vakfa bağlı Bahçelievler Erkek Öğrenci Yurdu’nda da öğrencilere Gençlik ve Spor Bakanlığı tarafından karşılıksız beslenme ve barınma bursu veriliyor. Yurtta üç – dört kişilik odaların kaldığını ve bu odaların 5 bin 700 lira olduğunu söyleyen görevliler, öğrencilerin yurdu gezip yurt hakkındaki bilgileri ve koşulları öğrendikten sonra sözleşme imzaladığını kaydediyor. Beslenme ve barınma bursu, öğrenciler yurtta bir ay kaldıktan sonra veriliyor.
Söz konusu vakıf yurtlarında kalan öğrencilere devlet tarafından destek sağlanmasına karşılık, vakıflara bağlı olmayan özel yurtlarda kalan öğrencilere bu destek verilmiyor. Burs, vakıf yurdunda kalan öğrencinin hesabına yatırılıyor.
Beslenme ve barınma bursu yönetmeliği
Resmî Gazetede 4 Eylül 2021’de yayımlanan yönetmeliğe göre, Gençlik ve Spor Bakanlığı bütçesinden Cumhurbaşkanı tarafından vergi muafiyeti hakkı tanınan vakıf yurtlarında kalan öğrencilere beslenme ve barınma bursu veriliyor. Söz konusu bursun miktarı Gençlik ve Spor Bakanlığı ve Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından belirleniyor. İki aşamalı yapılan başvuruların şartları şöyle:
Ön başvuru vakıflar tarafından yapılıyor. Söz konusu yurtların tüzüğünde yurt veya eğitim faaliyetlerin yer alması ve en az iki yıldır yükseköğrenim öğrencilerine dönük yurt hizmeti vermesi gerekiyor. Vakıfların Türkiye’de en az üç ilde veya İstanbul, Ankara ve İzmir’de toplam üç yurdu ya da bu illerin herhangi birinde üç yurdunun bulunması ve bu yurtlarda en az bin öğrenci kapasiteli yurt hizmeti vermesi gerekiyor.
Başvuruların ikinci aşamasını öğrenciler gerçekleştiriyor. Beslenme ve barınma bursundan faydalanmak isteyen öğrencilerin söz konusu vakıf yurtlarında kayıtlı olarak barınmaları gerekiyor. Öğrencilerin bakanlık yurtlarından çıkarılma cezasının, hapis cezasının bulunmaması şartı bulunuyor. Ayrıca öğrencilerin öğrenim sürelerini aşmaması ve kayıtlı oldukları yüksek öğrenim kurumundan uzaklaştırma cezası almaması gerekiyor.
Bu şartları sağlayan vakıflarda barınan ve koşullara uyan öğrenciler, dokuz ay boyunca yurtta barındığı günler için söz konusu bursu alabiliyor.
KAYNAK: T24 – ASYA TEKYAŞAR
