Fransa’nın başkenti Paris’te 17 yaşındaki bir gencin trafik polisinin dur ihtarına uymamasının ardından öldürülmesi sonrası Salı günü başlayan gösteriler dün de sürdü. Paris’te polis ile göstericiler arasında çatışmalar çıktı, en az 150 kişi gözaltına alındı. Gösteriler başka kentlere de yayıldı.
Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron kabinesini olağanüstü toplamasının ardından yaptığı açıklamada devlet kurumlarını hedef alan şiddet olaylarının meşru görülemeyeceğini söyledi.
Adı Nahel M olarak açıklanan gencin öldürülmesinin ardından çıkan ve iki gecedir devam eden olaylarda protestocular otomobilleri ateşe verdi, karakollara, okullara ve belediye binalarına molotof kokteylli saldırılar düzenledi.
En yoğun çatışmaların görüldüğü yer Nahel M’nin öldürüldüğü, Paris’in batısındaki banliyölerden Nanterre oldu.
Cumhurbaşkanı Macron, “Nahel iki gün önce öldürüldü ve bu bazı duyguları büyük oranda tetikledi. Genç bir adamın ölümüne eşlik eden bu duyguların sağduyu ve sükunetle karşılanması gerekir. Hükümet de bu çağrıda bulunuyor,” dedi.
Macron, Nahel M’nin öldürülmesinin ardından ilk yaptığı açıklamada olayı sert bir dille kınamış ve bunun “affedilemez” olduğunu söylemişti.
Marsilya’da gazetecilere açıklama yapan Macron, “hiçbir şeyin bir gencin ölümünü haklı gösteremeyeceğini” ifade etmiş ve Nahel M’nin ailesine başsağlığı dileklerinde bulunmuştu.
Hükümet sözcüsü Olivier Veran da, “Dün gece yaşananlar adalet getirmek ya da yaraları sarmak gibi bir niyet taşımıyor, aksine cumhuriyetimize saldırıyorlar,” sözleriyle protestolara tepki gösterdi.
Fransız BFMTV kanalına konuşan Veran, “Bu genç adamı öldüren devletimiz, cumhuriyetimiz değil, gözaltında olan devletimiz değil, yaşananların sorumlusu da polis değil,” ifadelerini kullandı.
Veran, “Bir kişi yaşananlardan ötürü gerekli görülürse adalet önünde hesap verecek ve cumhuriyetimiz bunu garanti altına alıyor. Eğer bu kişi suçlu bulunursa da cezasını çekecek” dedi.
Nahel M’yi öldürmekle suçlanan polis memuru hayatının tehlikede olduğunu düşündüğünü ve savunma amaçlı olarak ateş açtığını ileri sürmüştü.
Elektrik tesisi yakıldı
Nahel M’nin öldürülmesinin ardından başlayan protesto gösterilerinde dün gece göstericiler Nanterre’de polise molotof kokteyli attı, bir elektrik tesisini yaktı.
Le Monde gazetesi, polisin Nanterre’den kısmen çekilmek zorunda kaldığını bildirdi.
Sosyal medyada yayılan videolarda araçların yakıldığı, dükkânların yağmalandığı görülüyor.
Paris’te birçok karakola molotof kokteyli atıldı.
Fransa’nın kuzeyindeki Lille kentinde de göstericiler polisle çatıştı.
Şehrin banliyölerinden Mons-en-Barœul’de Belediye Meclisi binası tahrip edildi.
Ülkenin batısındaki Rennes şehrinde ise ellerindeki meşalelerle Nahel M için anma töreni düzenleyen 300 kadar kişi polis tarafından zorla uzaklaştırıldı.
“O benim hayatımdı”
Nahel M’nin annesi Mounia, sosyal medyaya yayımladığı videoda, “Oğlum daha çocuktu. Annesine ihtiyacı vardı. Sabah beni öpmüş ve ‘Seni seviyorum anne’ diyerek yola çıkmıştı” dedi ve ekledi:
“Bir saat sonra bana, birinin oğlumu vurduğunu söylediler. Ben şimdi ne yapmalıyım? O benim hayatımdı, her şeyimdi.”
Sosyal medyada yayımlanan bir videoda bir polis memuru, bir aracın sürücüsüne silah doğrulturken görülüyor. Bir silah sesi duyulmasından sonra da araç çarparak duruyor.
Göğsünden vurulan Nahel M, tüm müdahalelere rağmen kurtarılamadı. Onu vurmakla suçlanan polis memuru, cinayet suçlamasıyla gözaltına alındı.
Le Monde’a göre polis ilk ifadesinde, Nahel M’nin kendilerine zarar vermek amacıyla aracını üzerlerine sürdüğünü söyledi.
Ancak internette yayımlanan ve Fransız haber ajansı AFP’nin teyit ettiği görüntüler polisi yalanlıyor.
Geçen yıl 13 kişi öldürülmüştü
Nahel M’nin ölümüyle ilgili olarak iki ayrı soruşturma açıldı.
Bir soruşturmada kamu görevlisinin cinayet işlemesi, diğerinde de sürücünün aracını durdurmaması ve bir polis memurunu öldürme girişiminde bulunduğu iddiası incelenecek.
Bir komşusu, Nahel M’nin ailesinin Cezayir asıllı olduğunu söyledi. Nahel M, Fransa’da bu yıl trafik polisinin dur ihtarına uymamasının ardından öldürülen ikinci kişi oldu. Fransa’da geçen yıl bu şekilde 13 kişi öldürülmüştü ve bu sayı bir rekordu.
Reuters haber ajansının araştırmasında, Fransa’da 2017’den bu yana bu şekilde öldürülenlerin çoğunun siyah ya da Arap kökenli oldukları tespit edilmişti.
İnsan hakları kuruluşları, Fransa’da 2017’de yasalarda yapılan bir değişiklikle polisin silah kullanma yetkisinin artırıldığına dikkat çekiyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, gazetecilere yaptığı açıklamada, “Hiçbir şey bir gencin ölümünü meşru kılmaz” dedi.
Adaletin tesisi için sükunet gerektiğini belirten Macron, “Genç Nahel’in ailesine, onlarla dayanışma içinde olduğumuzu söylemek ve milletimizin sevgisini iletmek istiyorum. Öldürülen bir gencimiz var. Bu açıklanamaz, affedilemez. Olay hızla yargıya intikal etti. Umarım adalet en kısa sürede yerini bulacak,” diye konuştu.
Fransa İçişleri Bakanı Gerald Darmanin de, sosyal medyada paylaşılan videonun “şoke edici” olduğunu belirtti.
Darmanin, Nahel M’nin ailesinin yasına saygı gösterilmesini istedi, polisin de suçu ispatlanana kadar masum olduğunu vurguladı.
Paris Emniyet Müdürü Laurent Nunes ise polisin yaptıklarının “soru işaretleri yarattığını” kabul etti.
Ancak Nunes polis memurunun da kendisini tehdit altında hissetmiş olabileceğini söyledi.
