Cumhurbaşkanı Tayyip Erdoğan, Körfez ülkelerinin Türkiye’ye ‘para depolayarak’ Merkez Bankası’nı (MB) rahatlattığını söyledi.
MB net rezervi 19 Mayıs haftasında eksi 0,2 milyar dolara gerilemiş; böylelikle 21 yıl sonra ilk kez net rezerv eksiye düşmüştü. Swap hariç net rezervse eksi 60,3 milyar dolarla Erdoğan’ın damadı Berat Albayrak’ın Hazine ve Maliye bakanlığından istifa ettiği sınıra ulaşmıştı.
MB rezervlerinin, yabancı paralar karşısında değer kaybı durmayan TL’deki erimeyi dizginlemek kullanıldığı uzmanlarca sıkça vurgulanıyor.
‘Piyasamızı rahatlattı’
Erdoğan, MB’deki bu rezerv erimesi için Körfez devletlerinin araya girdiğini söyledi. CNN Türk’te konuşan Erdoğan şunları kaydetti: “Ekonomimiz, bankacılık sistemimiz, finans sistemimiz gayet sağlam. Bu arada da yine Körfez’den filan bizim sistemimizin içerisine, sağ olsun, para (döviz) depo eden ülkeler oldu. Bu da tabii ister istemez kısa bir süre için de olsa Merkez Bankamızı, piyasamızı rahatlattı.”
Cumhurbaşkanının burada ‘depo etmek’ten kastettiği döviz depo işlemi. Bu işlemler, geçici bir süre için döviz likiditesi ihtiyacı olan bankalarla (Türk bankaları) döviz likiditesi fazlasına sahip bankalar (Körfez bankaları) arasında, Merkez Bankası garantörlüğünde belirli bir faiz ve vadeyle yapılıyor.
Erdoğan, “Bu yeni mi” sorusuna, “Yeni” diye yanıt verdi. Hangi ülkelerin Türkiye’ye finansman sağladığını söylemeyen Erdoğan, gelen finansmanın miktarı hakkında da bilgi vermedi.
Erdoğan sözlerini, “İnşallah bu seçimi de pazar günü kapattığımızda göreceksiniz buraya liderler nasıl gelecekler veya ben o liderlere şükran borcumu ifade etmek için süratle nasıl gideceğim” diye sürdürdü.
Swaplar
MB’nin Çin’le 6 milyar dolar, Katar’la 15 milyar dolar, Birleşik Arap Emirlikleri’yle yaklaşık 5 milyar dolar ve Güney Kore’yle de 2 milyar dolar olmak üzere toplam 28 milyar dolar karşılığı swap anlaşması bulunuyor.
Azeri Socar’ın MB’de 1 milyar avro tutarında hesabı bulunurken, hangi merkez bankası olduğu açıklanmayan yaklaşık 2 milyar dolarlık hesap daha rezerve girmişti.
Bu yıl rezervleri destekleyen bir başka öne çıkan işlemse Rus Rosatom’un nükleer santral inşası için iki defada yaklaşık 5 milyar dolarlık aktarımı olmuştu.
Suudi Arabistan’sa MB’deki hesabına doğrudan 5 milyar dolar yatırmıştı.
Erdoğan’dan Ümit Özdağ hakkında bakanlık iddiası
Erdoğan, Özdağ’ın AKP Genel Başkan Vekili Numan Kurtulmuş ile geçen hafta yaptığı görüşmeyle ilgili olarak bilgi verirken “Bu akşam bunu Numan Bey açıkladı. Böyle bir talebinin olduğunu da söyledi. Kılıçdaroğlu’ndan ona üç bakanlık teklifi yapılmış. Numan Bey’e de bu konuda özellikle AFAD gibi bir bakanlık veyahut İçişleri Bakanlığı, AFAD’ın malum bağlı olduğu bakanlık, eğer bu verilirse, bunun yanında terörle mücadelede atılması gereken adımlar atılırsa kabul edebilirim’ gibi. Numan Bey de bunu bu akşam televizyon kanalında açıkladı. Böyle bir teklifi, böyle bir talebi olmuş. Numan Bey de kendisine ‘Cumhurbaşkanımız bu tür taleplere kapalıdır’ demiş” ifadelerini kullandı.
Erdoğan, “‘Biz kesinlikle bir pazarlık siyaseti yapmayız. Ahlak ve ilke temelli siyaset yaparız’ dedik. Bu minval üzere de Numan Bey görüşmesini o şekilde yaptı. Demek istediği şey, İçişleri Bakanlığı noktasında böyle bir talebi oldu. Numan Bey de ‘Bunu cumhurbaşkanımız kabul etmez’ deyince bağ koptu” diye ekledi.
Özdağ: Bakanlık diye telaffuz etmedik
CNN Türk’e açıklamalarda bulunan Büyük Birlik Partisi Genel Başkanı Mustafa Destici de Özdağ’ın AKP’den bakanlık istediğini ancak bu teklifin reddedildiğini söylemişti.
Özdağ da Destici’nin iddialarına Habertürk’te yanıt verirken “Bu gizli bir şey değil. Evet biz AK Parti’yle görüşmelerimiz sırasında ortaya bir şart koyduk: 13 milyon sığınmacı ve kaçak dönecekler vatanlarına. Biz bunun dışında bu sürecin içerisinde yer almayız. Bu işi siz yapamazsınız, biz yaparız. Biz burada, bu süreçte görev alacağız ve bu geri dönüş sürecini yöneteceğiz. Yani kavram olarak bakanlık geçmedi ama netice itibariyle bu süreci yönetecekseniz bu sürecin içerisinde fiilen yer almanız lazım. Bakanlık diye telaffuz etmedik” dedi.
CHP: Dezenformasyon ve yalan
Kılıçdaroğlu’nun Özdağ’a bakanlık teklif ettiğine dair iddialar ise daha önce CHP tarafından yalanlanmıştı. CHP Sözcüsü Faik Öztrak, Çarşamba günü yaptığı açıklamada, “Sayın Genel Başkanımızın, sayın Özdağ ile yaptığı görüşmede bakanlık konusu hiçbir şekilde gündeme gelmemiştir. Görüşmenin ana omurgasını kaçakların ve sığınmacıların durumu ile ulusal güvenlik konuları oluşturmuştur” demişti. Öztrak, Zafer Partisi ile imzalanan protokolde yer alan hususlar dışındaki haber ve yorumların “dezenformasyon ve yalan” olduğunu söylemişti.
Erdoğan, CNN Türk ve Kanal D ortak yayınında Millet İttifakı’nın ikinci tur öncesi Zafer Partisi ile yaptığı anlaşmayla ilgili değerlendirmelerde de bulundu.
“HDP, bu bütünleşmeden sonra eğer desteğini çekerse şaşmayın” diyen Erdoğan, HDP ve Yeşil Sol Parti’nin yaptıkları ortak açıklamada bu yönde bir karar olmadığının hatırlatılması üzerine ise “Bizim aldığımız feedbackler farklı. Tepedekilerle taban aynı düşünüyor diye bir şey yok. Şimdi Sinan Oğan’ın 5,2’sine, Özdağ öyle diyor ya, 5,2 diyor yani Sinan Oğan’ın gittiği yoldan gitmez diyor. Kendisi için aynı şeyi söylemiyor. Yani senin şu anda oy potansiyelin ne? O 2,2 senin gittiğin yola gidecek mi?” yanıtını verdi.
Oğan için “eleman” tabiri
Erdoğan, ATA İttifakı’nın ilk turda yüzde 5,17 oy alarak elenen Cumhurbaşkanı Adayı Sinan Oğan’ın ikinci turda Cumhur İttifakı’nın destekleme kararı almasını konusunda da “Sinan Bey’in bize katılımındaki farklılık herhangi bir pazarlık vesaire filan değil. Şu anda Sinan Bey, yarın akşam, diğer akşam, bildiğim kadarıyla bazı televizyon kanallarına çıkacak. Yarın da yine Mevlüt ile birlikte de orada bazı ziyaretler yapacaklar. Yani, şu anda adeta Cumhur İttifakı’nın bir elemanı gibi çalışmalara başlamış durumda. Tabii bu önemli bir gelişme” dedi.
Erdoğan, “Şimdi bu 5,2 olabilir, fazla olabilir, eksik olabilir. Önemli olan ortaya çıkan sinerjiyi değerlendirmektir. Ortada bir sinerji var. Niye? Sinan Oğan bir gerçek, bir vaka. Nedir, Cumhurbaşkanı Adayı olarak bu seçimlere katılmıştır. Ama daha sonra da aldığı kararla bizimle, Cumhur İttifakı ile hareket etme kararını almıştır” diye konuştu.
