Almanya’daki yoksul insan sayısı tahmin edilenden de yüksek. Das Paritätische Gesamtverband adlı yardım kuruluşunun açıkladığı rapora göre 2021’de 14 milyon 100 bin insan göreli yoksulluk içindeydi.
Almanya’da sendika ve kiliselere yakınlığıyla bilinen altı büyük yardım kuruluşunu çatısı altında toplayan ve çok sayıda göçmen dernek ve kuruluşunun da bağlı olduğu sosyal yardım kuruluşu das Paritätische Gesamtverband’ın verilerine göre 2021’de ülkedeki yoksul nüfusun oranı yüzde 16,9 oldu. Bu da yaklaşık 84 milyon insanın yaşadığı Almanya’da 14 milyon 100 bin kişiye tekabül ediyor. Kuruluş, bu rakamı daha önce 13 milyon 800 bin olarak duyurmuştu.
Kuruluşun Başkanı Ulrich Schneider, sayının daha da yükselmesini beklemediklerini ifade ederek ortaya çıkan tablodan, önceki Angela Merkel başbakanlığındaki büyük koalisyon hükümetini sorumlu tuttu. Schneider Merkel hükümetini, “Yoksulluğa bile bile göz yumdular” sözleriyle eleştirdi.
Almanya’da 2013’ten 2021 sonuna kadar Merkel başbakanlığında iki kez büyük koalisyon hükümeti kuruldu. Büyük koalisyon ile kastedilen, Merkel’in partisi Hristiyan Demokrat Birlik (CDU) ile sadece Bavyera’da örgütlü ve daha da muhafazakar olan kardeş partisi Hristiyan Sosyal Birlik‘in (CSU) Sosyal Demokrat Parti (SPD) ile kurduğu iki dönemlik hükümet.
Göreli yoksulluk kriteri
Das Paritätische Gesamtverband yoksulluğun ölçümünde göreli yoksulluk prensibini esas alıyor. Buna göre, bir kişi ortalama gelirin yüzde 60’ı dolayında gelire sahipse yoksul kabul ediliyor. Almanya’da yalnız yaşayan bir kişi için yılda 15 bin euro, iki çocuklu bir çift içinse 31 bin 500 euro göreli yoksulluk sınırı sayılıyor.
Kadınlar daha yoksul
Yoksulluk toplumsal kesimlere göre de farklılık gösteriyor.
Paritätische Gesamtverband’ın verilerine göre, Almanya’da kadınların yüzde 17,8’i yoksul sayılırken, bu oran erkeklerde yüzde 16 ile daha düşük. Cinsiyetler arasındaki uçurum yaşlılıkta daha da büyüyor. 65 yaş üstü nüfusta kadın ile erkeklerde göreli yoksulluk yaşayanlar arasındaki makas daha da açılıyor. Burada uzmanlar kadınların düşük ücret sektöründeki mesleklerde daha yaygın çalışmasını, daha da sıklıkla part time çalışmasını veya ailede bakım ihtiyacı vb olduğunda istihdamdan daha çabuk feragat eden taraf olmasını sorumlu tutuyor.
Çocuk ve gençlerde yoksulluk
Çocuklar ile gençler arasındaki yoksulluğun 2021’de yeni bir olumsuz rekor kırdığı da bugün açıklanan yoksulluk raporunun verileri arasında. Çocukların yüzde 21,3’ünün göreli yoksul kategorisinde yer aldığı bildiriliyor.
Yaşlılıkta yoksulluğun 2021’de artarak yüzde 17,6’ya çıktığı, 2020’de bu oranının yüzde 16,3 olduğu belirtiliyor.
Öte yandan çalışmasına rağmen yoksullaşanların sayısındaki artış da endişe veriyor. Bir işte çalışıyor olmasına rağmen göreli yoksul kategorisine giren insanların oranının yüzde 8,9 olduğuna işaret ediliyor.
Bavyera en az yoksul yaşayan eyalet
Ayrıca federal sisteme sahip Almanya’daki 16 eyalette de yoksulluk oranı çok farklı şekilde görülüyor.
Almanya’nın en zengin eyaleti Bavyera’da yoksul insan oranı yüzde 12,8 ile düşükken, yine zengin olan bir diğer güney eyaleti Baden-Württemberg’deki yoksulluk 2021’de yüzde 14,1 olarak kayıtlara geçti.
Saksonya- Anhalt ve çok sayıda Türkiye kökenlinin de yaşadığı Kuzey Ren-Vestfalya’da yoksul oranı yüzde 19,2 olurken, Berlin’de bu oran yüzde 20,1 olarak verildi. En yüksek yoksulluk oranıysa en küçük eyalet olan Bremen’de saptandı. Oradaki yoksulluk 2021’de yüzde 28,2 ile Almanya’daki en yüksek oran olarak belirlendi.
Yoksullukta 2021’deki artış daha çok koronavirüs pandemisine ve yol açtığı sonuçlara bağlanıyor. Her ne kadar hükümet kısa çalışma mesaisi ve diğer destekler ile çalışanlara yönelik devlet yardımlarını artırdıysa da zaten yoksul olanların bu desteklerden faydalanmadığı hatırlatılıyor. 2021 sonu hükümeti devralan iktidardaki üçlü koalisyonun da Ukrayna savaşıyla başgösteren krizle ortaya çıkan enflasyon ve enerji zamları karşısında attığı adımların toplum içindeki gelir dengesizliğini eşit olmayan şekilde keskinleştirdiği savunuluyor ve iktidara da “yoksullukla mücadelede çekimser” notu veriliyor.
Das Paritätische Gesamtverband Başkanı Schneider, çalışmayanların aldığı sosyal yardımların, yaşlılara verilen temel güvence desteğinin, öğrencilere verilen bursun artırılmasını ve çocukların yoksulluğunu engelleme hedefiyle halen üzerinde tartışılan temel çocuk yardımının (Grundsicherung) da hızla kabul edilip yürürlüğe konmasını talep ediyor.
Almanya’da yoksulluğun en fazla başgösterdiği grupların başında yalnız anneler ile göç kökeni olan insanlar yer alıyor. Bugün açıklanan yoksulluk raporunda, yalnız çocuk yetiştiren bireyler arasındaki yoksulluğun yüzde 42,3 olduğu belirtildi. Yoksulluğun kadınlar gibi yaygın olduğu bir diğer grup da bir göç geçmişi olanlar. Göç kökenli vatandaşlar arasında da düşük ücret sektöründe çalışanların oranı fazla. Ayrıca pek çok göç kökenli vatandaş Alman akranları gibi genelde 40-45 yıl çalışmadığından yaşlılıkta aldığı maaş da ona göre düşük oluyor ve yaşlılıkta yoksulluk ile karşı karşıya kalıyor.
