Uzmanlara göre Kuzey Kore, ciddi bir gıda kriziyle karşı karşıya.
Kuzey Kore için gıda kıtlığı görülmedik bir durum değil. Ancak sınır kontrolleri, kötü hava koşulları ve yaptırımlar, koşulları yıllar içerisinde daha da ağırlaştırdı.
Devlet medyası, üst düzey hükümet yetkililerinin bu ayın bir araya gelerek, tarım politikalarında “kökten değişikliği” tartışacaklarını bildirdi.
Ülkenin resmi haber ajansı KCNA, tarımda sorunların ağırlaştığı bir dönemde bu toplantının “çok ciddi ve acil bir görev” olduğunu kaydetti.
Güney Kore Birleşme Bakanlığı’nın da gıda kıtlığı konusunda alarm verdiği ve Dünya Gıda Programı’ndan (WFP) yardım istediği belirtiliyor.
Uydulardan elde edilen verilere göre Kuzey Kore 2022’de 2021’e göre 180 bin ton daha az gıda üretti.
WFP Haziran ayında yayımladığı raporda, kuraklık ve sel gibi sert hava koşullarının hem kış hem de ilkbahar döneminde üretimi olumsuz etkileyebileceğine dair endişelerini dile getirdi. Devlet medyası da geçen yılın sonlarında yayımladığı bir haberde, ülkenin “en kötü ikinci” kuraklığını yaşadığını bildirdi.
Kuzey Kore merkezli yayın yapan 38North.org web sitesinde çalışan Benjamin Katzeff Silberstein, hasattaki azalma nedeniyle gıda fiyatlarının tahmin edildiği üzere arttığını ve insanların bu nedenle ucuz alternatiflere yöneldiğini söyledi.
Japonya merkezli bir Kuzey Kore dergisi olan Rimjin-gang’ın bildirdiğine göre, ülkedeki mısır fiyatı 2023’ün başında yüzde 20 arttı. Bunun nedeni ise pirince kıyasla daha az tercih edilen ancak daha uygun fiyatlı temel gıdaya olan talebin artması.
Silberstein, insanların mısıra yönelmesinin, genel olarak gıdanın ve özellikle de pirinç gibi temel gıdaların daha pahalı hale geldiğinin bir göstergesi olduğunu söyledi. Mısır ın kilogram maliyeti şu anda yaklaşık 3400 Kuzey Kore Wonu, yani 3,8 dolar.
Kuzey Kore, dünyanın en yoksul ülkelerinden biri. ABD Merkezi Haber Alma Teşkilatı’nın (CIA) World Factbook verilerine göre ülkede kişi başına düşen milli gelir 2015’te 1700 dolar civarındaydı.
NK News analisti James Fretwell, Kuzey Kore’nin ticaret ve halk üzerindeki katı Covid önlemleri nedeniyle herhangi bir yabancının ülkeye girip durumun ne olduğunu kontrol etmesinin yolu olmadığını söyledi.
Fretwell, söz konusu kısıtlamaların kriz zamanlarında ülke dışındaki kuruluşların yardım göndermesini de zorlaştırdığını sözlerine ekledi.
Kuzey Kore, Ocak 2020’den bu yana sınır ötesi ticarete ciddi sınırlamalar getirdi.
Kâr amacı gütmeyen bir düşünce kuruluşu olan Liberty in North Korea’nın (LINK) Güney Kore Direktörü Sokeel Park, rejimin salgına gösterdiği tepkinin “aşırı ve paranoyakça” olduğu görüşünde.
LINK’te Kuzey Koreli mültecilerin Güney Kore’ye ya da ABD’ye yerleştirilmesinde görev alan Park, Kuzey’deki temel ihtiyaç maddelerinin tedarikinin pandeminin başlangıcından bu yana azaldığını söyledi. Park, LINK’in insanların açlıktan öldüğüne dair birçok güvenilir haber aldığını belirtti.
Ülkeye uluslararası toplumdan gelen insani yardımda da önemli bir düşüş gözlemlendi. BM İnsani İşler Koordinasyon Ofisi, Kuzey Kore’nin geçen yıl uluslararası örgütler ve diğer kuruluşlardan 2,3 milyon dolar aldığını söyledi. Bu miktar 2021’de 14 milyon dolar seviyesindeydi.
Bunun nedenlerinden biri sınırların uzun süreli kapalı kalması olsa da, BBC’ye konuşan bazı yardım çalışanları, Kuzey Kore’nin askeri hamleleri nedeniyle uygulanan uluslararası yaptırımların ülkeye iletilen insani yardımları da engellediğini söyledi.
Yine de, sınır ötesi ekonomik faaliyetin yeniden başladığına dair bazı işaretler var. Geçen hafta Nikkei Asian Review gazetesinde yer alan bir habere göre, Kuzey Kore’nin ticaretinin yüzde 90’ından fazlasını oluşturan Çin ile bazı kamyon seferlerinin yeniden başladığını bildirdi.
Ama uzmanlar bunun Kuzey Korelilerin yaşam standartlarını iyileştirmeye yeterli olmayacağını söylüyor.
LINK’ten Park, Kuzey Kore yönetiminin kaynaklarını yüksek toplumsal maliyetler pahasına füze yatırımlarına odakladığına yönelik bir değerlendirmede bulundu.
Pyongyang geçen yıl rekor düzeyde balistik füze fırlattı. Kuzey Kore, Amerika kıtasına ulaşabilecek kapasitede 70 kıtalararası balistik füze denemesi yaptı. Bu ayın başında yapılan askeri bir geçit töreninde ise bugüne kadarki en büyük kıtalararası balistik füze sergilendi.
Park, yönetimin sıradan Kuzey Kore halkı için işlerin ne kadar zor olduğunu kabul ettiğini düşünüyor.
Ancak Park’a göre yönetim, füze denemelerine ve halk üzerinde sıkı kontrollere öncelik vermeye devam ediyor.
Uzmanlar, ülkenin 1990’lı yılların ortasındakine benzer bir açlık ve kıtlıkla karşılaşmasından endişe ediyor.
Sovyetler Birliği’nin çöküşünün ardından Kuzey Kore için hayati önemdeki dış yardımın kesilmesi nedeniyle ülke zor durumda kalmış ve bu döneme “Zorlu Yürüyüş” denmişti.
O dönemde, açlıktan ölen Kuzey Korelilerin sayısı hala kesin olarak bilinmiyor ama 600 bin ile 1 milyon arasında olduğu tahmin ediliyor.
Silberstein, “1990’lardaki kıtlık seviyelerine yakın görünmüyoruz” diyor ve şöyle devam ediyor:
“Ama iki dönem arasındaki fark da çok az. Dolayısıyla gıda arzındaki en ufak bir sıkıntı bile ciddi sonuçlar doğurabilir.”
