Sözcü yazarı Çiğdem Toker’in bugünkü yazısında gündeme getirdiği ihale, Sağlık Bakanlığı Halk Sağlığı Genel Müdürlüğü’nün ihtiyacı olarak 20 milyon PCR testi alınmasını içeriyor.
İlk duyuruda, ‘20.000.000 Adet SARS COV-2 Varyant RT-qPCR Tespit Kiti ve 20.000.000 Adet Viral Nükleik Asit Ekstrakte Edici ve Koruyucu Taşıma Sıvısı’ başlıklı ihale için 22 Eylül son teklif verme süresi olarak belirlenmişti.
Ancak ihaleyi düzenleyen Devlet Malzeme Ofisi (DMO) zeyilname yayınladı.
Zeyilnamede, ihalenin teknik şartlarına firma itirazının bulunduğu, itirazın bakanlık tarafından incelendiği, sonra da ihalenin adının değiştirilmesini uygun gördüğü belirtildi. İhalenin yeni adında ‘varyant’ kelimesinin yer almaması dikkat çekti.
Cevap bekleyen sorular
Sözcü yazarı, ihaledeki teslim şartlarına da dikkat çekti. Buna göre 20 milyon adet kitin ilk teslimatının yedi gün içinde 2 milyon adet olması istendi. Geri kalanın da yine yedişer gün arayla teslim edilmesi talep edildi.
Toker, hem adında hem de şartnamesinde değişiklik yapılan ihale için şu soruları sordu:
* Covid’de mutasyonu saptayabilecek bir test kitinden vazgeçilmesinin sebebi ne olabilir?
* Haftada 2 milyon test kiti üretip teslim edebilecek kapasitede kaç firma var? Acaba tek firma olabilir mi?
* Yedişer gün arayla teslimat şartı, ‘adrese teslim ihale’ anlamına geliyor mu?
* Sağlık Bakanlığı, DMO aracılığıyla açılan ilk ihalede mutasyon saptayabilecek test kiti isterken, bundan hemen vazgeçmesi, haftada 2 milyon üretim yapabilme yeterliğine sahip firmayla ilgili olabilir mi?
‘Kamu kaynağı açısında önemli’
Sözcü yazarı, yazısında şu ifadeleri kullandı: “Bu sorular insanın aklına boşuna gelmiyor elbet. Zaman hızlı akıyor ve birçok şeyi unutabiliyoruz ama Covid’in ilk çıktığı zamanlarda CHP Ankara Milletvekili Murat Emir, test kitlerinin Bioeksen adlı tek bir firmadan ve üstelik başlangıçta oldukça pahalı bir fiyata satın alındığını ve kamunun zarara uğratıldığını belgelemişti. (Emir, 9,8 TL birim fiyatı olan test kitinin Bioeksen’den dört ay arayla altı kat fiyata satıldığını söylemişti.)
Dolayısıyla 20 milyon adetlik yeni Covid test kiti alımının hangi firmadan hangi fiyat ve koşullarda satın alınacağı, kamu kaynakları açısından önemini artırarak koruyor. Öte yandan sektör oyuncuları, bu ihalede ilk aşamada 20 milyon adetlik bir alım yapılacak olmasına karşın, toplamda 50 milyon adet planlandığını belirtiyor. Dolayısıyla ‘Test kiti ihalesinde yine tek bir firmanın mı zengin edileceği’ sorusu cevap bekliyor.”
